Kuzey Işıkları Mars'ta Göründü

Yörüngede dolaşan NASA'ya ait MAVEN uzay aracı, Kızıl Gezegen'in derinliklerine uzanan gizemli bir ışık hareketi tespit etti. Dünyada ise salı gecesi daha güneydeki ülkelerde gökyüzü rengarenkti.

Mars'taki ışık hareketlerine dair ilk sonuçlar, ABD'nin Texas eyaletinde düzenlenen 46. Ay ve Gezegen Bilimleri Konferansı'nda paylaşıldı. MAVEN, Kuzey Işıkları'nı geçtiğimiz yıl Aralık ayında beş gün boyunca gözlemledi. Bilim adamları ayrıca tahminlerle uyuşmayan, yüksek irtifalı bir toz bulutu da keşfetti.

Mars'ta bu tür hareketliliğine ilk kez rastlanmıyor. Avrupa Uzay Ajansı'na ait Mars Express aracı da daha önce gezegenin çevresinde aynı ışıkları gözlemlemişti. Ancak MAVEN tarafından yapılan keşfin şaşırtıcı tarafı, olayın dünyada görülen benzerlerine kıyasla Mars atmosferinin oldukça derinlerinde gerçekleşmiş olmasıydı.

Keşfin açıklaması, dünyanın çevresinde hâlâ koruyucu bir manyetik alan varken, Mars'ın manyetik alanının milyarlarca yıl önce kaybolmuş olması olabilir. Gezegenin etrafında koruyucu manyetik alan bulunmadığı için, güneşten gelen yüksek enerji yüklü parçacıklar doğrudan atmosferin derinliklerine ulaşabiliyor.

Gezegeni çevreleyen toz bulutu

MAVEN'ın bilim adamlarını şaşkınlığa düşüren bir diğer keşfi de, Mars'ı çevreleyen 150-300 kilometre arasında değişen irtifalardaki toz bulutuydu. MAVEN ekibinin başında yer alan Colorado Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Bruce Jakosky'nin 'beklenmedik bir şey' olarak nitelendirdiği toz bulutunun kesin sebebi henüz bilinmemekle birlikte, muhtemel sebepler arasında, atmosferden yükselen materyaller, Mars'ın uyduları Phobos ve Deimos'tan gelen tozlar, rüzgarların etkisiyle güneşten kalkan tozlar ya da güneşin yörüngesinde gezen kuyrukluyıldız artıkları sayılıyor.

MAVEN ekibi üyelerinden Laila Andersson'a göre, toz gezegenin atmosferindan kaynaklanıyorsa, bilim adamları gezegene dair bir takım önemli noktaları gözden kaçırıyor olabilir.

Prof. Jakosky, Mars'taki araştırma kapsamında yanıtlamaya çalıştıkları temel sorunun, kaybedilen su ve karbondioksitin ne kadarının gezegenin yerkabuğuna, ne kadarının uzaya gittiği olduğunu söyledi.

Atmosferinin ve su kaynaklarının büyük bölümünü kaybeden Kızıl Gezegen'e dair gizemlerin çözülmesi amacıyla yola çıkan MAVEN, geçtiğimiz yıl Eylül ayında Mars yörüngesine oturdu.

Kuzey Işıkları Dünya'da güneye uzandı

Aurora Borealis doğa fenomeni, bilinen adıyla Kuzey Işıkları, salı gecesi Kuzey Yarımküre'de geniş bir alanda görüldü. Güneş'te meydana gelen patlamayla birlikte yayılan jeomanyetik akım, Kuzey Işıkları'nın ABD'den İngiltere'ye, Almanya'dan Macaristan'a kadar güneydeki enlemlerde ortaya çıkmasına yol açtı.

Aurora adı verilen parlak mor ötesi ışıkların dünya atmosferinde görülenlerine hangi yarımkürede gerçekleştiğine göre Kuzey ya da Güney Işıkları adı veriliyor. Bu ışık oyunlarına, atmosfere dalga dalga süzülerek hava kürenin bileşimindeki gazların parlamasına neden olan elektronlar gibi enerji yüklü parçacıklar sebep oluyor.

Kaynak: Al Jazeera