Yıllar Önce Alsaydınız Ne Olmuştu? Yatırımların Yıllar İçinde Değişen Değerleri
Bu ara ne alsanız yarın kar edersiniz. Yatırım araçlarından bahsetmiyoruz. Gıda, teknoloji, giyim gibi enflasyonla her gün değişen ürün fiyatlarından kar edersiniz ki bu bir yatırım tavsiyesi değildir. Yıllar içinde birikimli bir enflasyona uzun vadede maruz kaldığımız kesin ama son 1 yılda maruz kaldığımız enflasyon oranı radyasyondan daha tehlikeli bir hal aldı.
Her ailede olan ünlü bir hikaye vardır. 'Şehrin göbeğindeki yüksek plazaların olduğu arazi dedeminmiş, o zaman burası para etmez diye televizyona satmış' minvalinde vizyonsuz dedelerimizin rahmet istediği hikâyeler, mekanları cennet olsun ama bu ne miyopluktur.
Bu hikayeden yol çıkarak size dua eden torunlarınız olsun isterseniz diye bazı yatırım ürünlerinde, 'Türkiye için çok uzun' vadelerde getirilere baktık.
Dünyada mekân!
Son dönemde artan ev fiyatlarından konuşup sinirleri germeyelim. Bu gerginliği daha uzun vadeye yayalım istedik. Malum Türkiye 90'ların sonunda 2 deprem felaketi ardından da ekonomik kriz yaşadı. 2000'ler pek güzel başlamadı denilebilir. O dönem konut piyasasında işler biraz değişti. Denetimler arttı, yönetmelikler uygulandı ya da biz öyle umuyoruz. Tabi üzerinden yaklaşık 23 yıl geçen büyük felaketlere rağmen halen eski, dayanıksız evlerde ikametler mevcut. Konumuz bu değil.
30 bin lira ile başlayalım (Veriler 2005 öncesi için YTL'den, sıfır atılmasından arındırılmıştır)
Kadıköy ve Beşiktaş İstanbul'da iki yakanın merkezleri olarak 2001, 2005,2015 ve 2022'de ve değerlerine bakıyoruz ama şu şekilde:
2001'de evi aldık şimdi ne kadar?
Sonrasında da 2001'de dolar, altın, hisse, alacağız. Çıktığı tarihe dönüp Bitcoin de alırız. Bir de Merkez Bankası'nın TÜİK enflasyonu ile hazırladığı enflasyon marketine de uğrayalım.
Önce veriler, sonra hesaplar
2001 yılına ait verileri İstanbul Emlakçılar Odası o dönem başkanı açıklamalarında bulduk. Metrekare ve milyar TL'den dönüştürdük.
2005 ve 2015 verilerini de Zingat'tan bulduk. 2022 verileri ise 3 siteden (Zingat, Sahibinden ve Endeksa) derleme metrekare ortalamasını aldık.
Yukarıda ne demiştik? Yıl 2001, bu evi 30 bin liraya aldık(o zaman milyar tabi zaten şimdi de evler milyon)
Kadıköy'de aldığımız 30 bin liralık ev 136 metrekare. Bu ev 2005 yılında yaklaşık 230 bin lira ediyor. 2015 yılında fiyatı 788 bin liraya çıkarken, günümüzde 4 milyon 571 bin 96 TL ediyor. Değişimi 2001'de 2022'ye yüzde 15 bin.
Aynı paraya Beşiktaş'tan ev alırsak aldığımız 30 bin liralık ev 86 metrekare büyüklüğünde olabiliyor. Evimiz 2005 yılında yaklaşık 223 bin lira, 2015 yılında 521 bin lira ve günümüzde 3 milyon 726 bin 294 TL ediyor. Değişim oranı ise 2001'den 2022'ye yüzde 12 binden fazla.
30 bin lira ile dolar alsaydık
2001 yılı bir kriz yılı olduğundan, 2022 ile benzer şekilde, dolar/TL'nin yıla başlaması ve bitirmesi çok farklı seviyeler oluyor. Biz, 1 Ocak alacağız tüm verileri.
1 Ocak 2001'de 30 bin TL (o günün milyarı) karşılığı dolar (669 bin 989 TL üzerinden) 44 bin 777 dolar.
Bugün 44 bin 777 dolar, 17,33 TL üzerinden 775 bin 985 TL ediyor. Değişim oranı ise yüzde 2 bin 486 oluyor.
Altın alalım ama bir ons alalım bir de gram alalım.
Ons altın 2001'e 272 dolardan başlıyor. Günümüzde 1.837 dolardan işlem görüyor. 30 bin lira ile 165 ons altın alınabiliyor. Bugün o altınların değeri 303 bin 105 dolar üzerinden 5 milyon 252 bin 810 TL ediyor.
Gram altın fiyatı ise günümüz parasıyla 5,84 TL (5.839.669,28 lira) ederken, 5 bin 137 gram altın alınabiliyor. An itibarıyla 1.024 TL olan gram altınların karşılığı 5 milyon 260 bin 288 TL ediyor.
Gelelim hisse yatırımcısına
Endekste ağırlığı en yüksek olan hisse Ereğli Demir Çelik (EREGL) üzerinden bakalım bu değişime. Ereğli 2001 yılına 5,7 kuruş seviyesinden başlıyor (dedik ya arındırılmış fiyatlar diye) 30 bin liraya 526 bin 316 Ereğli hissesi alabiliyoruz.
Şimdi de 28,64'ten işlem gören hissede 15 milyon 73 bin 690 liraya sahip oluyoruz. Bu oranı görünce Buffett'ı anladınız mı demeyelim de uzun vadeli yatırımcı olmak diyelim. Yüzde 50 bin gibi oranda kazandırmış.
Son olarak Bitcoin'e bakalım
Son günlerde yatırımcılarını üzse de Bitcoin ilk çıktığında 2009 yılında 0 değerinde olurken, Ekim 2009'da ilk BTC/USD kuru yayınlandığında 1.309 Bitcoin, 1 dolar ediyordu. Şimdi ise 21.175,40 dolar ediyor.
Kısaca 1 dolar verip 2009 yılında bin 309 BTC almış olsaydınız. 27 milyon 718 bin 598 dolar servetiniz, TL'de de 480 milyon 363 bin 313 liranız olacaktı.
Öngörüsüzlük demeyelim de kısmet diyelim.
Yorum Yazın