Yatırımda Sürü Psikolojisi Nasıl Olur? Sürü Psikolojisinden Kaçınmanın Yolları
Yatırım dünyasına adım attığın anda, çevrenden gelen sesler çoğalır: “Abi şu hisse patlayacakmış!”, “Bitcoin yine roketliyormuş!”, “Elinde altın varsa şimdi satmaaa!”... Kulağa tanıdık geliyor değil mi?
İşte bu seslerin arasında kendi yolunu kaybediyorsan, büyük ihtimalle sürü psikolojisine kapılmış olabilirsin. Ama dert etme! Yalnız değilsin. Hatta tam aksine, çoğunluk zaten bu tuzağa düşüyor.
Gel birlikte, bu işin ne olduğunu detaylıca konuşalım ve bu tuzaktan nasıl kaçabileceğimizi öğrenelim. 👇
En temelden başlayalım!
Sürü psikolojisi dediğimiz şey, bir konuda etrafındaki kalabalık nasıl davranıyorsa senin de aynı şekilde davranman. Yani mantığını, araştırmanı, stratejini bir kenara bırakıp “Madem herkes yapıyor, vardır bir bildikleri” diye harekete geçmen. Bu davranış, aslında insanın doğasında var. Çünkü sosyal canlılarız, kalabalıkla hareket edince güvende hissediyoruz. Ama bu iş yatırım olunca işler öyle yürümüyor.
"Bak, mesela gel biraz geçmişe gidelim."
2021'in ilk ayları... Elon Musk bir tweet attı: 'Dogecoin is the people's crypto.' Sadece bu. Sonra ne oldu? DOGE fiyatı roket gibi fırladı. Herkes aldı. Sen, ben, komşunun oğlu, dayının kayınbiraderi... Herkes yatırımcı kesildi. Neden? Çünkü herkes alıyordu. Çünkü sabah 'Alanlar zengin olmuş,' dediler. Ama kimse sormadı: Bu coin ne işe yarıyor?
Sonra ne oldu?
Balon patladı. Bir gün önce 'Benim torunlarım da zengin olacak.' diyen insanlar, ertesi gün 'Keşke almasaydım.' demeye başladı. Çünkü işin aslı şu: Sürü psikolojisi seni heyecanlandırır ama çoğu zaman da yanıltır. Kalabalığı takip etmek, bazen gerçekten de uçuruma gitmek demektir.
Peki neden bu psikolojiye bu kadar kolay kapılıyoruz?
Aslında cevap çok basit. İnsan olarak kaybetmeyi sevmiyoruz. Hele ki bir başkası kazanırken bizim kenarda durmamız, içten içe bizi yiyor. Sosyal medyada herkes 'aldım, zengin oldum' diye paylaşıyor ya, işte o anlarda sabretmek, soğukkanlı kalmak çok zor oluyor. Ama unutma, kimse “zarar ettim” diye hikaye atmaz. Herkesin kazandığını sanıyorsun ama aslında çoğu kişi senin gibi sessizce zararda oturuyor.
Bu noktada devreye şu sorular giriyor: Sürü psikolojisine düşmeden yatırım yapmak mümkün mü? Kendini bu psikolojik tuzaktan nasıl kurtarabilirsin? Şimdi gel, bunu biraz konuşalım.
Önce kendini tanı. Gerçekten ne yapmak istiyorsun?
Yatırım deyince herkesin aklına kısa yoldan zengin olma hayali geliyor. Ama bu iş öyle değil. Biraz sıkıcı, biraz sabır işi. Eğer neyi neden yaptığını bilmiyorsan, rüzgar nereden eserse sen de o tarafa savrulursun. O yüzden önce şunu düşün: Senin hedefin ne? Kısa vadeli kazanç mı, uzun vadeli birikim mi? Risk alabilir misin? Yoksa uykuların mı kaçar?
Bu soruların cevabını vermeden yapılan her yatırım, başkalarının kararlarıyla yön bulur.
O yüzden önce kendini tanı. Kendi risk profilini belirle. Herkesin aldığını almak zorunda değilsin. Belki senin için en doğru yatırım, kimsenin konuşmadığı, az riskli ama stabil bir fon olabilir. Neden olmasın?
Araştırmadan asla!
Yatırım yapmadan önce en az 1-2 saatini o varlığı araştırmaya ayırmalısın. Hangi sektörde? Ne iş yapıyor? Arkasında kimler var? Piyasadaki yeri ne? Geçmiş performansı nasıl? Eğer bu soruların cevabını bilmiyorsan, aslında neye yatırım yaptığını da bilmiyorsun. Ve bu çok tehlikeli.
Yalnız kalmak gözünü korkutmasın.
Herkesin aynı yöne baktığı anlarda, senin farklı düşünmen gerekiyorsa, düşün. Gerekirse yalnız kal. Sürü psikolojisinden çıkmanın en güçlü yolu bu. Warren Buffett’ın yıllardır söylediği gibi: “Herkes açgözlüyken korkak ol, herkes korkarken açgözlü ol.”
Etrafındaki gürültüyü azalt.
Telegram grupları, YouTube’daki “coin uzmanları”... Bir noktadan sonra kafa karışıyor. Sürekli biri bir şey öneriyor, biri “battık”, biri “roket geliyor” diyor. Böyle bir ortamda doğru karar vermek gerçekten zor.
O yüzden, dijital diyet yap. Kaynaklarını filtrele. 1-2 güvenilir kaynak belirle ve sadece onlara bak. Geri kalanını sustur. Çünkü ne kadar az ses duyarsan, kendi sesini o kadar net duyarsın. Ve yatırımda en önemli şeylerden biri: Kendi sesine güvenmek.
Özetle, yatırım bir maratondur.
Hızlı koşan değil, doğru tempoda koşan kazanır. Sürüyle birlikte hareket etmek ilk başta kolay gelebilir ama uzun vadede seni kendi hedefinden uzaklaştırır. Kendi stratejini kur, öğren, sorgula ve gerekirse tek başına yürü. Çünkü sürüden ayrılanı bazen kurtlar değil, fırsatlar kapar.
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Video
Test
Gündem
Magazin
Video
Test
Yorum Yazın