Antonella De Messina'dan Simge ve Anlamlarla Dolu Bir Eser: 8 Maddede Aziz Jerome Çalışırken
Antonella De Messina
Antonello De Messina 1430'ların İtalya'sında doğmuş Rönesans önemli sanatçılarından bir tanesidir. O dönemde yaşamış ressam ve aynı zamanda biyografi yazarı olan Giorgio Vasari sayesinde hakkında az çok günümüze kadar bilgiler gelmiştir.
Rönesans İtalya'sında din ve mitoloji dışında eserlere rastlamak zordur. (Rokoko dönemine kadar bu durum değişmedi) Sanatın mutlak imparatoru Ruhban sınıfı ve Katolik kilisesi olduğundan, bu durum pek tartışmaya açık değildir.
Meryem ana ve Çarmıhtaki İsa tabloları ile bilinen sanatçımız, oldukça sıra dışı ve her bir yerinden farklı bir simge barındıran eşsiz bir esere imza atmıştır.
Aziz Jerome Çalışırken
İlk bakıldığında gördüğümüz şey, bir din adamı garip bir mekanda çalışıyor.
Herhangi bir absürt yada garip bir durum yok gibi duruyor.
Birazdan ayrıntılara girdiğimizde eserin her bir noktasında farklı simgeler olduğunu görebileceğiz.
1. Eserin boyu
Resmin boyu bu kadar gerçekçi ve minik ayrıntılarına rağmen oldukça küçük bir eserdir.
Söz gelimi 46 X 36 cm gibi hemen hemen iki tane A4 kağıt boyunda diyebiliriz. Böylesi ufak bir yüzeye bu kadar gerçekçi bir eser yaratılmış olabilmesi her ne kadar hayranlık uyandırıcı olsa da eserin içerisinde barındırdığı inanılmaz detaylar, sanatçının ne kadar zor bir işin altından kalktığını anlamamızı sağlıyor.
2. Burası neresi?
İlk olarak Jerome'nin çalıştığı bu mekanın bir tapınak mı ? Bir Katedral mi yoksa farklı bir yer mi diye sorarak işe başlıyoruz .
Sanatçı sol camdan dışarıyı minik minik işleyerek burasının şehirden uzak bir mekan olduğunu gösteriyor. O vakit burasının bir manastır olduğunu anlayabiliyoruz.
Çünkü o dönemde şehirden daha uzak yerlere din eğitimi vermek için manastır yapılmaktadır. Daha izole bir hayat söz konusudur.
3. O arkadaki şey bir aslan mı?
Resme biraz yakından baktığımızda, figürün sağ tarafında gölgede kalmış bir aslan görüyoruz.
İkonografi de Aslan gücün, iktidarın gururun sembolüdür. Geride ve gölgede resmedilmesi bir tesadüf değildir.
Burada anlaşılıyor ki Jerome dileseymiş, iktidar gücünü elinde barındırabilir, önemli yerlerin yöneticisi olabilirmiş. Lakin bunu geride bırakmış. Tıpkı Gururu ve kibiri geride bıraktığı gibi.
4. Sayfaları açık kitap ve asılı anahtar
Biraz daha merkeze geldiğimizde, raftaki hemen her kitabın sayfalarının açık olduğu görünüyor.
Bu bilgiye açlığın ve öğrenmeye devam etme arzusunun simgesidir. Sanatçı burada yarım kalan kitapların, okunmaya ve öğrenmeye devam edileceğini göstermek istemektedir.
Hemen portrenin sağında arkadaki bakır kap, ant içme ritüellerinde kullanılmaktadır. Burada Jerome'nin ant içtiğini görüyoruz. Ancak neye ?
Birazdan anlayacağız. Hemen orada kitaplığın kenarına asılmış bir anahtar görünüyor.
Anahtar evrenin sarsılmaz kurallarını ve yaratıcısını simgelemektedir. Ve o yolda yürüyenlerin içsel kapılarının anahtarı olarak da tasvir edilmektedir. Yani burada Jerome'nin içsel bir yolculuğa henüz çıkmadığını görüyoruz. Çünkü orada asılı duruyor.
Sayfaları açık kitapların en sonunda yer alıyor oluşu, bilgiyi edindikten sonra kendi içinde ruhani bir yolculuğa çıkacağını simgelemektedir.
5. Ayrılık
Kitaplığın biraz üzerine gözümüzü kaydırdığımızda camda bir çift kuş, görüyoruz.
Resim sanatında göz tıpkı kitap okurken olduğu gibi istemsizce, soldan sağa doğru yol kateder. Bu durumu çok iyi bilen sanatçılar, kompozisyonlarını kurarken buna dikkat etmektedirler. İlk pencerede bir arada duran kuşlar, diğer pencerede ayrı durmalarının nedeni; sanatçının Jerome'nin bir birlikteliğinin bozulduğunu bilmemizi istemesidir.
Hemen arkalarında uçan kuşlar hakkında garip spekülasyonlar vardır birazdan değineceğiz.
6. Kedi mi o ?
Her ne kadar kedi nankörlük, vefasızlık ve benzeri pek hoş olmayan şeylerle ilişkilendirilmişse de sanat tarihinde kedi sembolü bambaşka bir anlam ifade etmektedir;
Dürüstlük.
Kedilere nankör dememizin nedeni aslında sarsılmaz dürüstlüklerinden kaynaklanmaktadır. Söz gelimi, eğer bir kedi sizi sevmemişse, istediğiniz kadar sevin, yemek verin, iyi davranın sizi sevmeyecektir. Aynı şekilde eğer sizi seviyorsa, her ne olursa olsun sizi sevmekten vazgeçmeyecektir kolay kolay.
Hemen yanında ki çiçek karanfildir. Karanfilin anlamı ise dostluğu ve arkadaşça niyeti simgelemektedir.
Hemen yanındaki ise Bonzaidir. (O Bonzai değil bu) Günümüzde her ne kadar saçma sapan bir uyuşturucunun adı olsa da Uzak Doğu Ağaç budama geleneğine denmektedir. Yaşamsal dallarını kesmeden, pek çok devasa ağacı minicik bir saksıda yetiştirmek söz konusudur. Ancak bu uzun bir süreç gerektirmektedir.
Bundan dolayı olsa gerek Bonzai sanat dilinde, emek ve sabır anlamı taşımaktadır. Jerome hakkında kişisel bilgileri gördüğünüz gibi satır satır işlemiştir sanatçı.
Merdivenlerin ucundaki terlik ise, dışa dönüklüğü simgelemektedir. Sanat tarihinde pek çok eserde (Jan Van Eyck - Arnolfi'nin Düğünü gibi) terlik imgesi kullanılmaktadır. Terlik eğer kapıya yakın bir yerde resmedilmişse o kişinin pek içe dönük ve evine bağlı biri olmadığı anlaşılmaktadır.
Burada terliğin biri diğerinin önünü kesmiş...
7. Kekliğin anlamı
Çantada Keklik deyimi boşa söylenmiş değildir. Çünkü Keklik yuvasını son ana kadar kesinlikle terk etmeyen bir canlıdır.
Sanatsal anlamı da bununla ilintilidir diyebiliriz. Sadakat ve korumacı bir anlam ifade etmektedir.
Hemen yanındaki tavus kuşunun kanatlarının kapalı olması ise, Jerome'nin gösterişten uzak bir hayat sürdüğünü belirtmektedir. Hemen yanındaki Altın Tas ise İsa'nın Vaftizine ve aynı zamanda sıkıntılardan arınma anlamına gelmektedir.
8. UFO?
Her ne kadar bana pek mantıklı gelmese de, havada uçan o figürlerin kuştan farklı şeyler olabileceği üzerine çeşitli düşünceler ortaya atılmıştır.
Hatta sağdaki figürün bir çeşit uçak olduğunu, sanatçının dileseydi onu tam olarak kuş şeklinde resmedebileceğini, özellikle bu şekilde resmetmesinin bir anlamı olduğunu dile getirmişlerdir. Tek tek ele aldığımızda her bir nesnenin bir anlam taşıması, belki bir nebze haklı olabileceklerini gösterse de, yorumu siz okuyuculara bırakıyorum.
Sonuç Olarak
Göründüğü üzere ilk bakıldığında pek bir anlam ifade etmeyen bir eser. Eğer daha dikkatli ve biraz daha bilgi ile bakıldığında, bambaşka anlamlar taşıdığı görünebilmektedir.
Sanatçı ince ayrıntıları ile bu din adamının kişiliği, karakteri ve genel yaşantısı hakkında pek çok bilgiyi vermektedir.
Bu tarz simgesel ifadeler yalnızca Rönesansta değil, çağımıza kadar devam eden hemen her sanat akımında kendisine yer bulmuştur. Örneğin Picasso'nun meşhur Guernica tablosunda atın üzerindeki ince çizgiler, o dönemdeki bir gazete manşetine gönderme yapmaktadır. (Guernica ile ilgili yazıma profilimden ulaşılabilir)
Her hangi bir eseri incelerken biraz daha sorgulayıcı olmanız dileği ile :)
(Alıntı Değildir Kendi Yazımdır)
