Sarhoşken İnsanların Garip Davranmasının Ardındaki Bilimsel Nedenleri Hiç Merak Ettiniz mi?
Kafa güzelken beyin de pek yerinde durmuyor doğrusu.
Karşınızda Alex ve Kirsten.
İçki içtikten sonraki pişmanlıkları paylaşan bu iki sosyal içici, kafalarında kurdukları saçma düşünceleri bir yana bırakıp, sarhoş olduklarında kendilerini nasıl kaybettiklerini ortaya koyan, bazı bilimsel veriler bulmak istemiş. Bu yüzden Wisconsin Üniversitesi sinirbilimi bölümünden Doktor Kevin Strang'a danışmaya karar vermişler.
Öncelikle yeni başlayanlar için, sarhoş bir kafayı ayık bir kafadan bu kadar farklı yapan birkaç noktadan bahsedelim.
Strang, beynimizi güçlü bir işlemciye sahip, dolu bir belleği bulunan, Windows tabanlı bir bilgisayar olarak düşünmemizi söylüyor. Alkol dozu yükseldikçe de bilgisayar RAM'i bozuluyor. Bizlerin farklı şeyler yapmak için dizayn edilmiş çoklu devreleri var. Sarhoş olduğumuzda, hareket eden bu parçalarımızı kullanmayı durduruyoruz ve adeta miyop oluyoruz. Yani sarhoş olunca, dandik bir bilgisayara dönüyoruz.
İşte cevaplanması gereken önemli sorular:
1. Kendimizde olsak bu yaptıklarımıza delireceğimiz düşünülürse, sarhoşken mesaj atmanın ya da fevri ve düşüncesizce hareket etmenin ardında bir neden var mı?
Strang miyop olduğumuzu söylüyor; yani sadece gözümüzün tam önünde olanlara odaklanabiliyoruz. Yarın ne olacağı, bu hale gelmenin sebebi ya da etkileri bizi pek ilgilendirmiyor. Eğer eski sevgilinize mesaj atacak olursanız bir kez olsun şunu düşünün: ''Bu beni şu an için mutlu edecek, peki ya sonra?''. Ancak beyniniz her şeyi görmezden geldiği gibi yarın ne kadar kötü olacağınızı da görmezden gelecektir.
2. Sarhoşken duygularımızı ulu orta anlatmaktan neden kendimizi alamıyoruz?
Çünkü beynimizin bazı kısımları aklımızdan geçenleri dışa vurmamaya, bizi susturmaya çalışır.. Eğer birisi ne hissettiğini söylerken tereddüt ediyorsa, içinden geçenleri söylemeye sarhoşken daha yatkın olacaktır. Çünkü beynimiz ''reddedilebilirim'' düşüncesi ile yavaş çalışır.
3. Doğruları söylemeye mi yoksa yalan söylemeye mi daha yatkınız?
Strang'e göre ikisine de: ''O an neye odaklandığınıza göre, gündeminizdeki üst sıralara ya da miyopunuza göre, alkol sizi doğruları söylemeye de yalan söylemeye de yatkın hale sokar.''. İnsanlar genellikle doğruları daha kolay söyler; fakat bu o kadar basit değildir.
Eğer o anda aklınızda o varsa, eski sevgilinize onu hala sevdiğinizi söyleyebilirsiniz. Ayık olmasanız kafanızı belki taşlara vuracaksanız; ancak kafanız güzelken pek de umurunuzda olmayacak.
4. Neden herkese içki ısmarlıyoruz ve tatlılık abidesine dönüyoruz?
Sarhoş insanların ayık olanlardan daha cömert olduğunu söyleyen Strang ekliyor: ''İnsanların dirençleri kaybolduğunda, beyninin farklı noktalarıyla düşünemezler. Aynı şekilde cebindeki parayı da.''. Yani cüzdandaki para yerine 'gelsin shotlar' diyerek, kendilerini eğlenceye kaptırırlar.
5. Karnımız birden bire neden bu kadar çok acıkır?
Strang'a göre içki sonrası açlık hissi, beynin bazı önemli fonksiyonlarını kapatmasıyla meydana gelir. Sarhoş işletim sisteminiz, karmaşık olanlar yerine daha kolay programları kullanır.
Nefes almamızı ya da kalbimizin atmasını sağlayan temel merkezler var, yemek yemek de bu temel fonksiyonlardan biri. Bu yüzden atıştırmalık gördüğümüzde kendimizi kontrol edemiyoruz; tıpkı sevdiğimiz bir yemeği gördüğümüzde, ağzımızın suyunun akmasına engel olamadığımız gibi.
6. Nasıl oluyor da daha fazla acıya katlanabiliyoruz?
Strang'a göre alkol, cerrahi anestezik çalışmalarda olduğu gibi hareket eder. İçki içtiğinizde, beyninizin sinirlerden acı sinyallerini alması daha da zorlaşır. Acıyı oluşturan nöronlar arasındaki sinyaller engellenir.
7. Ertesi gün gizemli morluklarla uyanma
Alkol, kan akışını sağlayan kılcal damarlar da dahil olmak üzere, bazı kasları gevşetir. Bu da damarların genişlemesine ve daha çok kan akışı oluşmasına sebep olur. Kısacası, en ufak yaralanmalarda bile daha fazla kan kaybedebilirsiniz. Sarhoşken ne kadar sakar olduğumuzu da eklersek yara berelerin ve morlukların sebebi ortaya çıkıyor.
8. Aynı gece neden horul horul uyuyoruz?
Strang'a göre horlamak, içkinin kaslar üzerindeki bir etkisi. Boğazımızdaki kasların içkinin etkisiyle gevşemesi sonucu aşırı horlama meydana geliyor. Bu yüzden içki içtiğimizde horlamaya müsait oluyoruz.
9. Dans etmede, dart oynamada ya da diğer aktivitelerde, şarhoşken olduğunu sandığımız kadar iyi miyiz gerçekten?
Birkaç içkiden sonra derin düşünceler ve endişelerimiz aklımızdan çıkıp gidiyor. Bu yüzden gerçekleştirdiğimiz eyleme daha iyi odaklanıyoruz ve gerçekte olduğundan daha iyi bir şekilde sonuca ulaşıyoruz. Gerçekten kötü mü dans ediyorsunuz, kim bilir?
Ancak yedi shot yuvarladıktan sonra da aynı performansı beklemeyin. Her şey kararında güzeldir.
10. İçkileri çok karıştırmak, gerçekten mide bulandırıyor mu?
Nedeni vücuda alınan farklı kimyasallar değil, alınma sırası. Düşük alkolle başlayıp içmeye devam ettiğimizde, ancak belli bir noktada sarhoş oluruz. Daha sert bir içkiyle değiştirdiğimizde ise daha kısa sürede etkileniriz.
Likörden önce bira biraz sıkıntılıyken, biradan önce likör içmenin daha rahat olması gibi.
11. Sarhoş gözü ile bakmak
Tekrar miyopa dönüyoruz. Farz edelim ki fiziksel olarak çok da hoş olmayan biriyle tanıştınız; ancak komik tavırlarıyla hoşunuza gitmeye başladı. Bu tamamen o an ki algılayış biçiminizle alakalı. Normal şartlarda göz ucuyla bile bakmayacaksınız belki; ama o anda dikkatiniz tek bir noktada yoğunlaştığı için karşınızdaki ilginizi çekiyor.
12. Bir insanın gözünden sarhoş olduğunu nasıl bu kadar kolay anlıyoruz?
Sarhoş olduğunuz bir gece çekilen fotoğrafınıza bakarsanız, fal taşı gibi açık gözlerinizin sizi ele verdiğini göreceksiniz. Aslında yarı uykulusunuz, bu yüzden beyniniz açık olan gözlerinize güveniyor. Çünkü beyin için görüşünüzü azaltmak ve kötüleştirmek oldukça zor.
13. Sarhoş olan herkes neden sesli düşünmek zorunda?
Bunun sebebi de sesimizi yükseltmeye ihtiyaç duymak değil, cidden kendi sesimizi duyamamamız. Beyne sinyal taşıyan kulaktaki nöronlar, sarhoşluk anında daha az sinyal götürmeye başlar. Sesinizin az çıktığını düşünerek, normal düzeyine çıkardığınızı sanarak oldukça yükseltirsiniz.
14. Her şeyi çok net hatırlayabildiğiniz sarhoş bir anınız var mı?
Benim bir tane var diyebilirsiniz. Fakat sarhoşluk anında basit bir şekilde çalışan beyin, gördüğünüz ya da hatırladığınız anları da basit bir şekilde yorumlayacaktır. Kendinizi zorlasanız bile beyninizin her ana ulaşabilmesi çok zor.
Bu da hikayeden çıkarılacak ders: Kararında için; eğer içemiyorsanız da olur olmaz birine mesaj atmadan önce telefonunuzdan kurtulun!
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
