Sakura Zamanı Japonya
Bahar ve Japonya deyince aklımıza sakura ağaçları ve üzerinde açan çiçekleri gelir. O yılın mevsim şartlarına göre başlangıç tarihi veya ne kadar süreceği yıldan yıla değişebilse de genelde Mart ayının son haftası ve Nisan ayının ilk haftasına sakura dönemi diyebiliriz. Şimdi Japonya’da sakura ağaçları çiçek açmış durumda ve güzellikleriyle herkesi hayran bırakıyorlar.
Sakura ağacı ve çiçeklerinin, sembolden kültür yaratmaya doğru uzun bir yolculuğu vardır.
Sakura, gülgiller ailesine ait ve meyve vermeyen bir tür kiraz ağacının çiçeğine denir. Ülkenin resmi çiçeği değildir ama herkesin kalbinde özel bir değere sahiptir. Antik çağdan beri doğada kendiliğinden yetişen on türü ve insanlar tarafından dikimi ve bakımı yapılan, yoşino, kanzan, tokaizakura ve benzeri yaklaşık yüz türü vardır. Doğada yetişen edohigan, yamazakura gibi türleri tepelere baktığınızda diğer ağaçların arasında beyaz veya açık pembe çiçekleriyle fark edilirler. Çoğu türü beş taç yaprağına sahiptir ama yaezakura gibi yirmiye yakın taç yaprağıyla daha dolgun duran çiçekler de vardır. Bahçelere veya bir sokağın iki yanına dikildiğinde çevresini bir hayal dünyasına çeviren bu güzel ağaçları izlemek unutulmaz bir deneyimdir.
Aslında Japonlar her mevsimin farklı çiçeklerini izlemekten büyük keyif alsa da kiraz çiçeğinin yeri farklıdır. Çiçek demek olan ‘hana’ kelimesi sanki kiraz çiçekleriyle özdeşleşir. En güzel çiçek izleme (hanami) yerlerinde toplanıp yer, içer, birlikte güzel zaman geçirirler. Sakura ağaçları tam açtığında Japonya’nın büyük kentlerindeki parklarda aileleri ağaçların altında piknik yaparken, her yıl gördükleri sakura ağaçları ve çiçeklerinin fotoğraflarını aynı ilgiyle yeniden çekerken ve onları hayranlık ve beğeniyle izlerken görebilirsiniz. Piknik alanlarında bulunan ve her çöpün türüne göre ayrıştırılarak atıldığı ve çevrede tek bir çöp kalmadan toplandığı büyük ebatlardaki çöp atma torbalarını da eklemeden geçemeyeceğim.
Sakura’nın neyi sembolize ettiği tarih boyunca dönüşüme uğrar.
Erken Japon edebiyatında, o dönemde Çin’i yöneten Tang hanedanının Japon adalarında yüksek kültür kabul edilmesinin etkisiyle, gözlemlemek için gidilen ve sevilen çiçek olarak, erik ağacının çiçeği övülür. Japon tarihinin Heian döneminde (794-1185), Japon ulusal kimliği Çin’den bağımsızlaşmaya başlar ve Çin kültürü ‘öteki’ olarak görülür. Japon elit sınıfının yeni gözdesi sakura, yani kiraz çiçekleri olur. Zaman içinde kiraz çiçeği sevgisi elitlerden, yerli halkın farklı sosyal sınıflarına kadar yaygınlaşır. Sakura izlemek, her sosyal sınıf ve meslekten kadın ve erkeğin yılda bir buluşup dans ettiği, şiir okuduğu, ağaçtan düşen çiçekler altında zaman geçirdiği bir etkinlik halini alır.
Japon kültür tarihinin erken dönemlerinde sakura, kırsal bereket ve yaşam enerjisini simgeler çünkü sakura, sonbaharın kutsal bitkisi pirinç hasatıyla ilgili ön tahmin yapmaya yarar. Sakura ağaçları dağlardan, evlere dikilmeye başlanır. Tapınaklarda çiçek festivalleri düzenlenir. İmparator rahip görevini üstlenerek sonbaharda iyi bir pirinç hasatı için dua eder. Bu durumda sakura, imparatorun manevi gücünü ve sorumluluğunu da simgeler. Sakura, bereketli olması beklenen pirinç hasatının habercisi olmasındaki önemi kadar kadın doğurganlığı ve kadınlığın cilveli tarafıyla da ilişkilendirilir. Yüksek statüye sahip bir geyşa, tam açmış bir sakuraya benzetilir.
Sakura ağaçları tam açtığında çevrede masalsı bir görsel şölen yaşanır.
Tam açma durumu kısa sürer ve bir hafta içinde hanafubuki denilen, çiçek fırtınası başlar ve çevreye uçarak dağılan çiçekler, başka bir güzellik sunarak ağaçların altını beyaza veya pembeye çevirir. Çiçeklerin bu kısa ömrü ve birden rüzgârla yere düşmeleri, 18. yüzyıldan itibaren hayatın kısa ve geçici olduğunu simgelemeye başlar. Edo dönemi (1615-1867) sonlarında ve Meiji dönemi (1868-1912) başlarında, savaşçı samurayın her an ölmeye hazır olması, sakuranın güzelliğinin zirvesindeyken yere düşmesiyle simgelenir. Nitobe İnazo (1862-1933) buşido kavramını (bir savaşçının nasıl yaşaması gerektiğine dair kurallar), sakurayla özdeşleştirerek yeniden yorumlar; sakura için ‘Japon toprağına özel’ der ve gerçek bir savaşçının, efendisine veya ülkesine duyduğu bağlılık uğruna en saf ve güzel biçimde ölmesine benzetir. İkinci Dünya Savaşı’nda, hedefin üzerine uçakla birlikte düşen pilotlar, tıpkı yere düşen kiraz çiçekleri gibi kendilerini imparator için feda ederler.
Japonya her mevsim ayrı güzel fakat doğanın hediyesi bu güzel ağacın ve çiçeğinin, toplumsal kültürün farklı katmanlarındaki yerini deneyimlemek için seçebileceğiniz sakura dönemi için, turistik açıdan Japonya’nın en kalabalık olduğu zaman dilimi diyebiliriz. Bu dönemde Japonya’ya gelmek istiyorsanız hazırlıklarınızı erken bir tarihte yapmanız gerekir. Konaklama ve ulaşım plânlamaları, gitmek istediğiniz özel restoran veya müzelerin rezervasyonları önceden yapılmalıdır. Sakura dönemine özel üretilen hanami dango gibi yiyecek ve sakura latte gibi içeceklerden tatmayı, sakura temalı üretilen çok sayıda eşyadan birkaçını seçerek evde sakura anılarını yaşatmaya devam etmeyi de tavsiye ederim.
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar tamamıyla yazarlarının özgün düşünceleridir ve Onedio'nun editöryal politikasını yansıtmayabilir. ©Onedio
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Video
Test
Gündem
Magazin
Video
Test
