Psikiyatrik Rahatsızlıkların Belirtilerini Erken Fark Etmek İçin Bilmeniz Gereken 13 İşaret
Psikolojik rahatsızlıklar sadece bireyin kendisi için değil, çevresi için de tehdit oluşturan sorunlardır. Bu tür rahatsızlıkların erken tespiti ise pek çok açıdan hayat kurtarıcı olabilir. Her rahatsızlıkta olduğu gibi, psikolojik rahatsızlıklarda da erken başlanacak tedavinin başarısı diğer durumlara göre çok daha yüksektir. Haliyle, hasta yakınları olarak bizlere, durumu fark etme aşamasında pek çok sorumluluk düşer.
İşte, psikolojik rahatsızlık yaşayan bireylerin zamanında yardım alıp tedaviye başlaması için dikkat edilmesi gereken bazı önemli sinyaller!
Not: İçeriklerimiz bilgilendirme ve eğlence amaçlıdır. Tanı ve tedavi için lütfen doktorunuza danışınız!
1. Depresyon
Günlük hayatı etkileyecek boyuta ulaşmış depresyon ve duygu durum dalgalanmaları, psikolojik sorunların ilk habercisidir. Birçok rahatsızlıkta ortak olarak görülen bu belirti kısa veya uzun süreli olabilir, aniden veya yavaş yavaş artacak şekilde gözlenebilir. Karşınızdaki kişi sürekli üzgünse, etrafına boş boş bakıyor veya genel olarak isteksiz görünüyorsa depresyonla mücadele ediyor olabilir. Bu süreci ise aşırı kilo kaybı, asosyallik ve saplantılı düşünceler gibi bir dizi ek sorun izleyebilir.
2. Karışık düşüncelere sahip olma
Karmaşık düşünceler, kişinin ne hissettiğini veya düşündüğünü anlamada güçlük çekme halidir. Genelde zararsız gibi görünen bu durum aslında kişiyi fazlasıyla stres altında bırakır. Çünkü zihnin sürekli bulanık olması, kişinin kendini anlamasını zorlaştırarak çevresiyle iletişimini zedeleyebilir ve ileri dereceli öz güven sorunlarına yol açabilir.
3. Konsantre olamama
Verilen görevleri yapamamak, işe veya derslere odaklanamamak genel bir konsantrasyon eksikliğinin olduğunu gösterir. Dikkati toplamada zorlanma hem sosyal hayatta hem de profesyonel yaşamda ciddi sorunlara yol açar. Kimi zaman ise unutkanlıkla sonuçlanarak kişinin oldukça zor durumlarla karşılaşmasına sebep olabilir.
4. Hızlı inip çıkan ruh hali
Psikiyatrik rahatsızlıkla mücadele eden bir kişide pek çok belirti zincir tepkime olarak gerçekleşir, yani bir diğer belirtinin sonucu olarak ortaya çıkar. Dolayısıyla, halihazırda depresyondan muzdarip olan birinin, ani duygu değişiklikleriyle karşılaşması beklenebilir. Bu durum, genellikle bir anda gülerken aniden aşırı mutsuz hissetme veya tam tersi şeklinde gözlenir. Uzun süre devam ederse kişinin ilişkileri ile günlük hayatını bir hayli olumsuz etkileyebilir.
5. Asosyallik
Psikiyatrik rahatsızlıkların birçoğunda görülen bir diğer belirti ise asosyalliktir. Herhangi bir mental sorunla mücadele eden kişiler, insanlardan kaçınmaya ve iletişimi minimuma indirmeye meyillidir. Karanlık odada uyuma, dışarı çıkmama ve tamamen izole bir hayat yaşama gibi belirtiler varsa kişi asosyallik çekiyor olabilir ve desteğe gereksinim duyabilir.
6. Sürekli korku ve endişe
Ortada herhangi bir neden olmadan gelişen endişe ve korku hissi, sağlıklı bir durum değildir. Hepimiz zaman zaman bazı şeylerden korkup endişe etsek de bunun sürekli olması, kişinin sürekli diken üstünde yaşaması anlamına gelir. Dolayısıyla günlük yaşamı, ilişkileri ve işlevselliği olumsuz etkiler. Ayrıca kimi zaman bedensel tepkilere de neden olabilir.
7. Uyku problemleri
Aşırı uyuma, uyuyamama veya kesik kesik uyuma gibi durumların tümü uyku problemleri arasındadır. Uyku düzeninde yaşanan bu tip bozulmalar yaşanan zihinsel sorun sonucu oluşmuş olabilir. Uyku problemlerinin uzun süre devam etmesi, gün içindeki ruh halini olumsuz etkileyerek ilerleyen dönemde stres, anksiyete, depresyon gibi belirtileri şiddetlendirebilir.
8. Sanrı ve halüsinasyonlar
Her zaman olmasa da kimi durumlarda ve ilerlemiş vakalarda, kişi gerçekte olmayan şeyleri yaşanmış gibi görüp anlatmaya başlayabilir. Bazen bu sanrılar görüntü şeklinde gelişirken, bazen işitsel olarak yaşanır ve kişinin psikolojik sağlığını ciddi anlamda tehdit eder. Çünkü gerçeklik algısını bozarak tehlikeli davranışlara yol açabilir.
9. Yeme bozuklukları
Yeme bozuklukları aşı yeme, kusma veya hiç yememe gibi birçok farklı şekilde gelişebilir. Bunun her hali kişiyi stres altında bırakır, psikolojiyi ve genel sağlığı olumsuz etkiler. Uzun süre devam eden yeme bozuklukları vücutta vitamin ve mineral eksikliklerine yol açarak ek medikal sorunların habercisi olabilir.
10. İletişim kuramama
Duyguları ve düşünceleri açıkça söyleyememe, başkası karşısında kendini net şekilde ifade edememe ciddi iletişim sorunlarının habercisidir. Kişinin konuşmakta zorlanması sosyal çekingenliğinden ve yaşadığı psikolojik sorundan kaynaklanıyor olabilir. İletişim kuramama hali ne kadar uzun süre devam ederse kişi de kendini o kadar yalnız hissedip saplantılı düşüncelere gömülebilir.
11. Stresle başa çıkamama
Günlük sıradan durumların bile kişi üzerinde stres oluşturması da psikolojik rahatsızlık habercisidir. Baskının ufak veya büyük olması fark etmeksizin, kişi kendini bu baskı altında eziliyor hissediyor ve stresle başa çıkmakta zorlanıyorsa durumun kontrol altına alınması gerekebilir. Aksi halde, işlevsellik kaybı ve duygusal tükenmişlik gibi ek sorunlar gözlenebilir.
12. Ağlama krizleri
Sebepsiz yere gelen ve küçük olaylar karşısında bile abartılı şekilde gerçekleşen kontrolsüz ağlama krizleri, psikolojik sorunlara işaret eder. Genellikle depresyon, anksiyete, tükenmişlik hissiyle birlikte seyreden bu belirti, kişinin kendini sürekli yorgun ve güçsüz hissetmesine yol açabilir. Sosyal hayatını ve günlük yaşamını olumsuz etkileyebilir.
13. Aşırı öfke ve kızgınlık
Benzer şekilde küçük olaylara bile aşırı öfke ve kızgınlıkla karşılık verme hali de sağlıklı bir durum değildir. Küçücük şeyleri büyütmek, etrafındaki eşyalara veya kendine zarar vermek gibi tepkiler, gözlenmesi gereken tehlikeli işaretlerdir. Bu durumu kontrol altına almak için önceki belirtilerin ve ek bulguların izlenmesinde fayda vardır.
Peki ne yapmalı?
Psikolojik rahatsızlık, modern yaşamda birçok kişinin yaşadığı bir sorun olabilir ve yukarıdaki bulguların birçoğu aynı anda gözlenebilir. Burada önemli olan, sorunun çözülebilir ve tedavi edilebilir olduğunu bilmektir. Çünkü zamanında müdahale, doğru tanı ve tedavi sayesinde kişi içinde bulunduğu çıkmazdan kısa sürede kurtularak sağlıklı bir ruh haline bürünebilir. Bu nedenle bulguların varlığından şüphe ettiğiniz her durumda, uzman bir doktora başvurmanız gerektiğini unutmayın! 🏥
Yorum Yazın