Petrol Fiyatları Neden Ekonomiyi Etkiliyor? Küresel Finansta Petrol Etkisi
Petrol deyince çoğumuzun aklına benzin istasyonundaki tabela gelir: 40 lira mı olmuş, 45 mi gidiyor? Ama işin aslı sadece arabanın deposunu doldurmakla sınırlı değil. Petrol fiyatlarındaki bir dalgalanma, aslında tüm dünyanın ekonomisini yerinden oynatabiliyor. Nasıl mı? İşte detaylar...
Petrol dediğimiz şey sadece arabaları çalıştırmıyor, aslında tüm sistemi ayakta tutuyor.
Şimdi şöyle düşün: Sadece kendi arabanı değil, kamyonu, uçağı, fabrikayı, tarladaki traktörü bile petrol çalıştırıyor. Plastik poşetten tut, gübreye kadar her yerde onun izi var. Hatta yediğimiz ekmek bile tarladan bize gelene kadar defalarca yakıt tüketiyor. Hal böyle olunca da, petrol fiyatı bir anda fırlayınca bu durum tüm üretim zincirine yansıyor.
Ne oluyor?
Üretim pahalanıyor, taşıma pahalanıyor, haliyle ürünün kendisi de zamlanıyor. Yani benzinlikte gördüğün zam aslında hayatın her alanında sana “merhaba” diyor.
Petrol fiyatı yükselince ilk etkisini cüzdanında, sonra da marketteki etiketlerde hissediyorsun.
Hepimiz biliyoruz ki, akaryakıta zam geldiğinde hemen market fiyatları da kıpırdanmaya başlar. Lojistik firması daha fazla mazot parası öder, çiftçi tarlasına daha pahalıya mazot koyar, üretici elektrik, ambalaj ve ham madde için daha fazla harcama yapar… Sonuçta bu maliyetler dönüp dolaşıp senin alışveriş sepetine yansır.
Şimdi, işin bir de uluslararası boyutu var tabii.
Petrolü kendi ülkesinden çıkaranlar - mesela Suudi Arabistan, Rusya gibi - fiyat artınca oldukça mutlu oluyorlar. Çünkü satacakları ürün bir anda değerleniyor. Ancak bizim gibi petrolü dışarıdan alan ülkeler için işler tersine işliyor.
Petrol öyle bir emtia ki, borsa yatırımcısından apartman altındaki tüpçüye kadar herkesin gündeminde.
Çünkü petrol, sadece enerji değil; aynı zamanda bir ekonomik gösterge. Wall Street’teki finansçılar sabah kahvelerini içerken ilk baktıkları şeylerden biri petrol fiyatları. Çünkü bu fiyatlar büyüme, enflasyon, faiz beklentisi gibi pek çok sinyali beraberinde getiriyor.
Petrolün sadece ekonomik değil, politik bir boyutu da var.
Yani “sadece bir sıvı” deyip geçemeyiz. Tarihte birçok savaşın altında enerji kaynakları var. Günümüzde de Orta Doğu’daki her kriz bir şekilde petrolle bağlantılı.
Büyük ülkeler, bu işin kitabını zaten yazmış durumda.
Amerika, Rusya, Suudi Arabistan gibi ülkeler petrol rezervlerini bir koz gibi kullanıyor. OPEC 'üretimi kısıyoruz' dediği anda fiyat fırlar. Strateji oyunları dönüyor yani. Biz dışarıdan izliyoruz ama etkisini içeride fazlasıyla hissediyoruz.
Evet, dünya alternatif enerjiye yöneliyor ama petrol hâlâ baş köşede oturuyor.
Elektrikli araçlar, güneş panelleri, rüzgar enerjisi derken insanlar artık petrole muhtaç olmayalım derdinde. Ve evet, bu güzel bir gelişme. Ama geçiş süreci uzun ve zahmetli. Şu an için dünya hâlâ petrolle dönüyor. Yani gelecekte belki fiyatlar bu kadar sarsıcı olmayacak ama bugün hâlâ o eski düzende yaşıyoruz. Ve bu yüzden petrol fiyatı arttığında tüm sistem etkileniyor.
Kısacası petrol fiyatı değiştiğinde sadece pompada değil, hayatın her alanında bunun yansımalarını hissediyoruz.
Ekonomiyi bir domino taşı gibi düşün; petrol ilk taşı deviriyor ve gerisi çorap söküğü gibi geliyor. Bu yüzden küçük gibi görünen bir artış bile küresel sistemde büyük sarsıntılar yaratabiliyor.
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Video
Test
Gündem
Magazin
Video
Test
Yorum Yazın