"Neden, Niçin, Nasıl?" Gibi Sorular Sormayı Sevenleri Tatmin Edecek Cevaplar
Çeşitli kaynaklardan derlediğimiz yepyeni bilgiler sizlerle...
1. Fotoğraflarda Kendimizi Neden Güzel Bulmayız?
Kendimizi sıklıkla aynada gördüğümüzden beynimiz, yani biz, aynadaki (ters) görüntümüzü görmeye alışkınızdır. Ve dolayısıyla yüzümüzle ilgili küçük asimetriler de dahil bu görüntüyü kanıksamış olduğumuz için, “fotoğraftaki biz”e kıyasla “aynadaki biz”e dair daha olumlu hislere sahibizdir. Ancak diğer insanlar ya da bir fotoğraf makinesi bizi ayna görüntümüzle görmezler. Bu nedenle bizim güzel bulmadığımız kendi fotoğrafımız, diğer insanların görmeye alışkın oldukları görüntü olduğu için onlara daha cazip gelebilir.
2. Termoslar Nasıl Çalışır?
Termostaki bilimsel sır hava boşluğudur, yani havanın olmamasıdır. Termos, içinde çift duvarlı bir kap bulunan şişedir. Üretim esnasında iki duvar arasındaki hava emilerek bir vakum oluşturulur. Termos sıcak şeyleri sıcak tutmak için ısının kaçmasını önler. Isı, hava üzerinden taşınabilir. Isının kaçmasını önlemek için yalıtım yapmalısınız. En uygun yalıtıcı vakumdur, çünkü içinde hava yoktur. Eğer ısıyı aktaracak hava yoksa o zaman ısı olduğu yerde kalır.
3. 24 Ayar Altın Ne Demektir ve Neden 24?
Altında kullanılan ‘karat’ veya ‘ayar’ altının saflığını gösterir. 24 karat (ayar) altın, içinde karışık başka bir metal olmayan yüzde yüz saf altındır. Tamamen saf altın çok yumuşak olduğundan genellikle bakır veya gümüş ile karıştırılır. Her bir karat (ayar) altının tümünün 24’de biridir. Örneğin bir bileziğin 24’de 18’i altın, 24’de 6’sı da gümüşten yapılmışsa, o bilezik 18 karat (ayar) altındır.
Altını ölçmede kullanılan bu sistem, yaklaşık bin yıl evvelki Almanların Mark isimli bir altın parasından kaynaklanmaktadır. Tamamen saf altından yapılan bu para 4,8 gramdı ve elmas ölçü biriminde ağırlığına göre 24 karat ediyordu.
4. Korktuğumuzda Neden Çenemiz Titrer?
Fizyolojik olarak taş devri insanlarından farkımız yok, dış tehlikeler karşısında hala onlar gibi tepki veriyoruz. Bir insan büyük bir tehlike veya korku verici olayla karşılaşınca vücudu otomatikman kendini savunmaya hazırlar. Bunu yaparken karşı tarafla savaş için bazı kasları hazır hale getirir, gerekirse kaçmada kullanacağı bazı kasları da seçer. Diğer canlılarda olduğu gibi insanda da dişler ve çene savunmanın ana mekanizmalarıdır. İşte bu nedenle bir saldırının korkusu hissedildiğinde kalıtımsal olarak önce çene ve dişler savunma pozisyonunu alır. Çenedeki kaslar titremeye başlar, bu da sanki dişler takır takır birbirlerine vuruyorlarmış gibi bir görüntü yaratır.
5. Rengarenk Cam Bilyeler Nasıl Yapılıyor?
En eski bilyeler, çamurun elde yoğurulması, fildişinin itinayla oyulması ya da taşların bileylenmesiyle yapılıyordu. Günümüzde ise renkli cam bilyeler, önce bu camların erimiş halde çubuklara sarılıp, ardından bir araya getirilmesiyle üretiliyor. Böylece cam hala yumuşakken özel makaslarla kesilip soğutularak şekil veriliyor. Genelde fabrikalarda üretilen cam bilyelerde, sıvı renkli camların içine akması için birçok kanal bulunuyor. Kanallar diğer renklerle doldurulduktan sonra iki paralel uskurudan (cıvata ve somunlardaki yivler) geçiriliyorlar. Uskurular hareket ettikçe cam boncuklar da üretim hattına doğru ilerliyor. Bu sırada sürekli yuvarlanıyor ve mükemmel şekillerini alıyorlar.
6. Yarış Bisikletlerinde Neden İnce Lastik Tercih Edilir?
Bunun nedeni basit bir fizik kuralıdır. Bisiklet hareketi sırasında hızlanmak için hava sürtünmesi önemlidir. Bu da yüzeye bağlıdır. İnce lastikler daha az kütleli oldukları için daha az eylemsizlik momentine sahiptir. Bu durumda ince lastikler daha hızlı gitmeyi ve bisikletin daha kolay hızlanmasını sağlar.
7. Sirk Çadırları Neden Daire Biçimindedir?
Philip Astley, bugünkü modern sirklerin kurucusu kabul edilir. 1763 yılında kurduğu sirkinde, ana gösteri ata binilerek yapılanlardı. Astley, atlar bir daire etrafında döndüklerinde, binicilerin at üzerinde daha rahat ayakta durduklarını bildiğinden sirk çadırını ve gösteri yerini bir daire oluşturacak şekilde düzenledi ve atların gösteri sırasında daima daire biçiminde dönmelerini sağladı. Bir başka sirk sahibi, Antonio Franconi de dairenin en uygun çapının yaklaşık 13 metre olduğunu saptadı ki, bu mesafe bugün bile kullanılan ölçüdür.
Son bir not olarak, İngilizce’si ‘circus’ olan sirk kelimesinin, Latince’de daire anlamına gelen, ‘circle’dan türediğini de belirtmeden geçmeyelim.
8. Un Neden Tehlikelidir?
Unun çok ciddi bir şekilde yanarak patlayabileceğini kime söyleseniz herhalde şaka kabul eder gülerdi. 1981’de ABD’de büyük bir hububat silosu infilak edip, 9 kişi ölüp, 30 kişi de yaralanınca gülmeler durdu.
Havada toz olarak asılı duran karbonhidratın miktarı, bir metreküpte 50 gramı aşınca herhangi bir şekilde tutuşturulduğunda patlar. Un tozları o kadar küçüktür ki, anında yanar ve bu yangın diğerlerine zincirleme yayılır. Patlamanın yarattığı büyük basınç boşalacak yer bulamazsa binayı bile yıkabilir. Açık havada ise patlama olmaz ama yine de tehlikeli bir alevlenme olur. Endişelenmeyin, kurabiye veya börek yapmak için aldığınız bir kilo undan 50 gramı havaya uçmaz. Bu olay için tonlarca un gerekir.
9. Tekerlekler Neden Geriye Doğru Dönüyormuş Gibi Görünür?
Gözünüzün tepki süresi saniyenin 1/5’i ile 1/30’u arasındadır. Eğer dönmekte olan tekerleğin açısal hızı bu tepki süresiyle çakışırsa, her devir bir öncekinin üstüne binecek ve tekerlek hareketsizmiş gibi görünecektir. Eğer açısal hız tepki süresinden birazcık daha az ise, üst üste binme gerçekleşmeyecek ve tekerlek geriye doğru gidiyormuş görüntüsü verecektir.
10. Yaşlı İnsanların Kulakları Neden Büyüktür?
Bedenimizde üç çeşit kıkırdak bulunur: Saydam, elastik ve fibrokartilaj. Kulaklarımızda bulunan kıkırdak türü elastik türden ve adından da anlaşılacağı gibi kolajen ve elastin adlı esnek dokulardan oluşuyor. Yaşımız ilerledikçe bu elastik yapılar esnekliklerini kaybederek yer çekiminin üzerimizdeki etkisi de eklenince zamanla sarkıyorlar. Yani ortada, bir bebeğin büyümesi gibi bir büyüme değil, dokulardaki esneklik kaybından doğan ve yer çekiminin etkisiyle sarkan bir “uzama” var. Ayrıca, yanaklar ve dudaklar gibi bölgelerin zamanla hacim kaybederek küçülmesi de onların yanında kulakların ve burnun daha büyük gözükmesine neden olan diğer bir etmen.
11. Damacanalar Neden 19 Litredir?
Damacana ABD kökenli bir kap olması nedeniyle farklı bir ölçü birimine sahiptir. ABD’de sıvı ölçü birimi olarak litre yerine galon (gallon) kullanımı daha yaygındır. 1 galon'un litre olarak karşılığı yaklaşık 3.8'dir ve ABD’de damacanalar 5 galon olarak kullanılmaktadır. 5 galon su 5 x 3,8 lt= 19 lt 'dir.
Yorum Yazın