Neden İki Gözümüz İki Böbreğimiz Var da Yalnızca Bir Kalbimiz Var?
Aynaya bakıp da 'Neden iki gözüm var ama tek kalbim var?' diye hiç düşündünüz mü? İşin aslı, bu garip asimetri sadece dış görünüşte değil, iç organlarımızda da kendini gösteriyor. Böbreklerimiz, akciğerlerimiz çiftken, beynimiz ve kalbimiz neden tek? Bu farkın arkasında yalnızca estetik değil, evrimsel hayatta kalma stratejileri de var ve inanın, konuya bilim dahil olduğunda her detay daha da ilginç hale geliyor.
Gelin detaylarına inelim...
Bedenimizde bazı organlar neden "yedekli" gelirken, bazıları neden tek başına bırakılmış?
Aslında cevabı evrim veriyor. Binlerce yıl boyunca hayatta kalmayı başaran atalarımızın organlarında 'fazla kapasite' vardı. Bu fazla kapasite, onları hastalıklara, yaralanmalara ve doğal tehlikelere karşı daha dayanıklı hâle getirdi. Böylece iki böbreği olanlar, tek böbreği olanlara göre daha uzun süre yaşadı ve genlerini geleceğe taşıdı.
Bu nedenle birçok organımız, aslında hiç ihtiyaç duymayacağımız kadar fazla rezervle doğuyor. Böbrekler, ciğerler, karaciğer ve bağırsaklar; gerektiğinde bir kısmı alınabiliyor ya da biri devre dışı kaldığında diğeri tüm yükü sırtlayabiliyor.
Peki neden ikinci bir kalp ya da beyinle gelmiyoruz? İkinci bir beyinle süper zeka mı olurduk mesela?
İnsan vücudu, sahip olduğu organlarla zaten sınırlarının en verimli halinde çalışıyor. Yani “Bir beyin iyiyse, iki beyin süper olur!” mantığı maalesef biyolojide işlemiyor. Bilim insanı Bruce Martin'e göre, beynimiz şu an zaten ihtiyaç duyduğundan fazla kan alıyor ve ikinci bir beyin olsa bile daha zeki olmamız mümkün değil.
Kalbe gelince işler biraz daha farklı çünkü fetüsken aslında iki kalple başlıyoruz. Ancak gelişim sürecinde bu iki kalp birleşerek tek, merkezi bir kalbe dönüşüyor ve vücudun simetrisini bile koruyan bu tasarım, bugünkü halini alıyor.
Simetri deyip geçmeyin: Vücudumuzun tasarımı aslında çok daha "mühendis işi".
Canlıların çoğu simetrik olarak evrimleşmiş. 500 milyon yıl öncesine dayanan bu durum, düz hatlar ve çift organlarla hareket etmeyi kolaylaştırıyor. Örneğin iki kol ya da iki bacak, dengeli hareket için büyük bir avantaj sağlıyor.
Gözlerde ve kulaklarda ise bu çift yapı sadece görme ya da işitme değil, aynı zamanda derinlik algısı ve yön tayini için kritik öneme sahip. Yani her çift organ bir yedek değil, aslında birlikte çalışarak daha karmaşık ve kaliteli bir deneyim sunuyor.
O zaman kalbimiz neden hala tek? Hadi bilimsel biraz hayal gücü koyalım işin içine…
Biyolojik olarak tek kalple yaşam mükemmel şekilde işliyor, ama teoride iki kalbe sahip olsaydık ne olurdu? Belki daha dayanıklı, belki de süper güçlü bireyler olurduk ama gerçek şu ki kalp gibi merkezi sistem organlarının çoğalması vücudu verimli kılmaktan çok karışıklığa sürükleyebilirdi.
Üstelik bu tür organların bir bütün olarak çalışması gerektiğinden, iki kalp arasında senkronizasyon sağlamak da ayrı bir mesele olurdu. Yani kalbimiz yedeksiz ama yetersiz değil; tam aksine, ihtiyacımız olan her şeyi tek başına karşılayabilecek kadar güçlü. Belki de en önemlisi, her atışında bunu bize tekrar tekrar hatırlatıyor.
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Video
Test
Gündem
Magazin
Video
Test
İlginizi çekebilir:
Heyecanlandığımızda veya Korktuğumuzda Neden İstemsizce Titreriz?
Mavi Bölgede Yaşayan İnsanlar Gerçekten Daha mı Uzun Yaşıyor?
Yorum Yazın