Meclis Araştırma Komisyonu'ndan Çocuk İstismarının Önlenmesi İçin 87 Öneri

Karaman’daki cinsel istismar skandalının ardından kurulan ve çalışmalarını tamamlayan Meclis Araştırma Komisyonu, hazırladığı raporda başta cinsel olmak üzere her türlü istismarın önlenmesi için 87 öneri getirdi. Öneriler arasında 'Kimyasal kastrasyon'un, yani hadımın, Sağlık Bakanlığı koordinasyonu ile etkin uygulanmasının sağlanması' da var.

'Başta Cinsel İstismar Olmak Üzere Çocuklara Yönelik Her Türlü İstismar Olaylarının Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu' 21 Nisan 2016'da kurulmuştu.

Komisyon çalışmalarını tamamladı ve taslak raporunu hazırladı.

Hazırlanan rapor, Meclis Başkanlığı’na sunulmadan önce bir kez daha görüş ve önerilerini almak üzere komisyon üyesi milletvekillerine gönderildi.

Peki bu raporda hangi öneriler var?

Al Jazeera'den Didem Özel Tümer'in ulaştığı 87 öneriden öne çıkanlar şöyle:

• TCK’daki cinsel istismar tanımı, fiziksel temas içermeyen cinsel eylemleri de kapsayacak şekilde düzenlenmelidir.

• Çocuk istismarı suçuna verilecek cezalarda istismar eden ile mağdur arasındaki yaş farkı ağırlaştırıcı neden olmalıdır.

• Çocuk istismarı suçunda mağdurun yaş küçüklüğü cezada ağırlaştırıcı neden olmalıdır.

• Çocuk pornografisine bilerek erişim sağlanması suç olarak tanımlanmalı ve TCK’da bu yönde düzenleme yapılmalıdır.

• Suç mağduru tüm çocukların ifadesinin tek bir seferde alınması sağlanarak, mağdur çocukların tekrar tekrar örselenmesinin önüne geçilmelidir.

• Çocuğun bakımından sorumlu olanların, çocuğu ihmal etmeleri veya istismara neden olacak bir riskle karşı karşıya bırakmaları durumunda alacakları cezai yaptırım artırılmalıdır.

• Cinsel istismar suçundan kovuşturulan sanık ya da hükümlünün serbest kalması durumunda mağdur ve ailesine haber verilmesini sağlayacak bir düzenleme yapılmalıdır.

• Her ne ad altında olursa olsun öğrencilere yönelik yurt, misafirhane, konukevi, pansiyon ve benzeri barınma hizmeti veren yerlerin işyeri açma ve çalışma ruhsatı Milli Eğitim Bakanlığı tarafından verilmeli, denetlenmesi de yine aynı Bakanlıkça yapılmalıdır.

• Günlük kiralık ev hizmeti verme ve alma şartları çocuğun cinsel sömürüsü ve cinsel istismarı da gözetilerek yeniden gözden geçirilmelidir.

• Çocuk gelişimi ve istismarı konusunda anne ve babalara, annenin gebelik döneminden başlamak üzere mecburi eğitim verilmelidir.

• Okullarda velilere çocuk gelişimi, ebeveyn-çocuk etkileşimi, acil durumlar ve istismar konulu eğitimler verilmelidir.

• Başta Polis ve Jandarma'nın çocuk büroları olmak üzere çocukla temas eden tüm devlet personelinin özel eğitim alması sağlanmalıdır.

• Çocukla ilgili sürekli işlerdeki çalışmalarda kadın istihdamı teşvik edilmelidir.

• Çocuklara dönük hizmet veren tüm sektörlerde işe alınacak personel seçiminde çocuğun üstün yararı gözetilerek seçici davranılmalı, çalışanların denetim ve izlenmelerini sağlayacak mekanizmalar oluşturulmalıdır.

• Çocuğa Karşı Şiddeti Önleme Eylem Planı ivedilikle hazırlanmalıdır.

• Çocuklar bedenlerini nasıl koruyacakları konusunda bilinçlendirilmelidir. Çocuklara küçük yaştan itibaren aile içinde ve eğitim aşamasında müfredat içerisinde zorunlu olarak yer alacak ders ve konularla bedensel, zihinsel ve cinsel gelişimlerine uygun eğitim verilmelidir.

• Çocuk İşçiliği İzleme Birimleri oluşturulmalı, bu husustaki denetimler etkin şekilde sağlanmalıdır.

• Erken yaşta evliliklerin önlenmesine ilişkin toplumun, kamu ve sivil toplum kuruluşlarının duyarlılığını artırmaya yönelik çalışmalar yapılmalıdır.

• Çocukların yardıma ihtiyaç duyduğu anda kolayca erişebilecekleri ücretsiz ALO Çocuk Yardım Çağrı Merkezi kurulmalıdır.

• Ulusal Risk Haritası hazırlanarak çocuk istismarının boyutları tespit edilmelidir.

• Özellikle risk grubu kabul edilen çocuklar için durum belirleme çalışmaları yapılmalıdır.

• Çocuk ile ilgili kurumların özdenetim sistemleri olmalıdır. Başarılı olduğu düşünülen programlar yaygınlaştırılmalıdır.

• İstismar vakalarında, ilgili kurumların ortak kullanımına açık kişisel bilgi güvenliğinin sağlandığı ortak bir veri tabanı oluşturulmalıdır.

• Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Kanununda yapılan değişiklik ve bu değişikliğe dayanılarak çıkartılan yönetmelikle imkân tanınan 'kimyasal kastrasyon'un, Sağlık Bakanlığı koordinasyonu ile etkin uygulanması sağlanmalıdır.

• Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlardan hükümlü olanlara uygulanacak tedavi ve diğer yükümlülüklerin uygulanması için infaz ve denetim süreleri bittikten sonra da uygulama yapılabilecek şekilde düzenleme yapılmalıdır.

• Sağlık Bakanlığı bünyesinde cinsel istismara uğrayan çocukların tedavisi ve rehabilitasyonu için özel merkezler oluşturulmalıdır.

• Çocukların taraf olduğu davaların ivedilikle sonuçlandırılması için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.

• Çocuk Mahkemeleri ve Cumhuriyet Savcılığı Çocuk Büroları erişkinlere hizmet veren adli binalardan fiziksel olarak ayrı olmalıdır.

• Çocuk İzlem Merkezi bulunan illerin adliyelerinde cinsel suçlara bakacak bürolar oluşturulmalı, adli görüşme sırasında Cumhuriyet Savcısının bizzat hazır bulunmasını sağlayacak mevzuat değişikliği yapılmalıdır.

• Çocuk İzlem Merkezlerinin olmadığı illerde bu merkezler açılıncaya kadar hastanelerde ‘Çocuk Koruma Birimleri’ oluşturulmalıdır.

• Çocuk İzlem Merkezlerine başvuran çocukların adli ve tıbbi değerlendirmesi Adli Tıp vb. merkezlere gönderilmeden bu merkezlerde sonuçlandırılmalıdır.

• Korunma altına alınan ve hafif zihinsel engelli tanısı olan çocukların bakımlarına özel önem verilmeli, bu kapsamda “Umut Evleri Projesi” yaygınlaştırılmalıdır.

• Madde bağımlısı çocuklara yönelik tedavi merkezlerinin sayısı ve niteliği artırılmalıdır.

• Cinsel suç faili çocuklar için özel rehabilitasyon programları uygulanmalıdır.

• Denetimli serbestlik tedbirleri, çocukların özel durumları göz önüne alınarak farklılaştırarak uygulanmalıdır.

• Soruşturma ve kovuşturma aşamasında henüz suçluluğu sabit olmamış çocuğun “suça sürüklenmiş çocuk” şeklindeki ifadesi, masumiyet karinesine aykırı olacağından “suça sürüklendiği iddia edilen çocuk” olarak ifade edilmesi sağlanmalıdır.

• Terör mağduru çocukların rehabilitasyonunun yapılacağı bir merkez kurularak, topluma sağlıklı bireyler olarak kazandırılmaları sağlanmalıdır.

• Çocukların terör örgütlerinin tuzağına düşmemesi için gerekli istihbari ve idari tedbirler artırılmalı, elde edilen veriler doğrultusunda gerekirse çocuk, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından aileden alınarak koruma tedbirleri uygulanmalıdır.

• Çocuk ceza infaz kurumlarından tahliye edilen ve suça sürüklenen çocukların takiplerini yapabilmek için ulusal veri tabanına kayıtları sağlanmalıdır.

• Çocuk haklarını ihlâl eden, istismara kapı aralayan her türlü yayına karşı etkili yaptırımların uygulanması sağlanmalı, bu konuda sivil denetim modelleri teşvik edilmelidir.

• Çocuk programları ve çizgi filmlerin belli bir oranda yerli kültürü yansıtması zorunlu hale getirilmelidir. Bu konuda 6112 sayılı kanunda yer verilen teşvik uygulamaya geçirilmelidir.

• Dijital oyunların güvenliğinin denetlenmesi için oyun derecelendirme sisteminin ülkemizde üretilen oyunlarda ve oyun değerlendirmelerinde kullanılması sağlanmalıdır.