Kuşlar Göç Edecekleri Zamanın Geldiğini Nasıl Biliyor ve Rotalarını Nasıl Buluyorlar?
Kış geldiğinde kuşların göç ettiğini hepimiz hayatımız boyunca duymuşuzdur. Peki nasıl oluyor da göç edecekleri zamanın geldiğini biliyorlar ve hedeflerini bulabiliyorlar? Biz sizler için bu soruyu içeriğimizde cevapladık.👇
Çoğumuza küçük yaşlardan itibaren kuşların kış geldiğinde güneye uçtuğu söylenir.
Bu teknik olarak doğru olsa da, oldukça karmaşık bir sürecin basite indirgenmesi aslında. Mesafe, alışkanlıklar ve ilk etapta nereye gideceklerini nasıl buldukları açısından kuşların göçü birbirinden büyük ölçüde farklılık gösteriyor. Yani her kuş kış geldiğinde uçmaya başlıyor gibi bir durum söz konusu değil.
Kuşlar ne zaman göç edeceklerini nasıl biliyor?
Kendimizi ele alalım. Günün sonunda hepimiz yatma zamanının geldiğini biliriz değil mi? Bunun nedeni, bizleri dinlenmeye ihtiyacımız olduğu konusunda uyaran bir iç saate sahip olmamızdır. Kuşların da buna benzer bir iç saate sahip olduğunu ve bundan ipucu aldığı düşünülüyor. Uzmanlar ne zaman göç edeceklerini bilmeleri için en büyük ipuçlarından birinin de gün ışığı miktarındaki değişiklik olduğunu söylüyor. Kuzey Yarımküre'de sonbahar gelirken gün ışığında kısalma oluyor. Bu, kuşun güneye gitme gerektiğini anlamasına sebep oluyor ve buna da 'göç huzursuzluğu' deniyor.
Nitekim fotoperiyot olarak da bilinen gün uzunluğundaki değişim kuşların son derece hassas olduğu bir nokta.
Günler kısaldıkça veya uzadıkça, 'kuşların biyokimyasında ve fizyolojisinde birçok değişiklik olmaya başlıyor. Muhtemelen gün uzunluğu ve göç arasındaki bağlantı, birçok hayvanın evrimsel tarihinin derinlerinde yatıyor. Bu nedenle, göç etmek için atalarında ilham almış olabilirler, ancak bunun neden yaptıklarını bilmiyorlar çünkü bu yalnızca içlerine işlemiş ve yapmaları gerektiğini düşünüyorlar.
Fotoperiyottan etkilenerek göç eden kuş türleri "zorunlu göçmenler" olarak adlandırılıyor.
Bu kuşlar hareketlerine belki de hava koşulları zorlaşmasının ve yiyecek kaynaklarının tükenmesinin onları hareket etmeye sevk etmesinden çok önce başlıyor. Bu içgüdüsel davranış sonucunda yapılan göçün kat edilen mesafesi zamanlaması ve geri dönüşleri dahil olmak üzere oldukça tahmin edilebilmektedir.
Diğer göçmen kuş türü, yalnızca hayatta kalmak için ihtiyaç duyduklarında göç eden "tercihe bağlı göçmenler" olarak bilinir.
Bu tür kuşların göç uygulamaları çevreleri tarafından yönetiliyor. Bu tür kuşlar, hava koşullarının çok zorlaştığını veya yiyecek kaynaklarının azalmaya başladığını hissettiklerinde güneye doğru uçmaya başlarlar. Bu bazı istemli göçmenler işler iyi görünmüyorsa bir yıl göç ederken, diğer yıl hava ve besin miktarı tolere edilebilir seviyedeyse göç etmemeyi tercih edebilir. Bu yüzden bu kuşların göç etmesi çevresel faktörleri değerlendirmelerine bağlıdır.
Kuşlar göç edecekleri hedefi nasıl buluyorlar?
Bilim insanları hala bu soruyu kesin bir cevap vermek için çalışıyorlar ancak bazı teorileri var. İlk olarak, hepsi olmasa da birçok kuş, her yıl aynı yere göç ediyor. Hatta bazıları yol boyunca mola vermek için bile aynı yerleri kullanıyor! Bunu yapabilmelerinin nedeni bir çeşit iç haritaları ve yollarını bulmaya yardımcı olan bir çeşit pusulaları olması. Uzmanlar bunu üzerinde birden fazla GPS ünitesi olan bir uçağa benzetiyor. Bir yolda işler iyi gitmezse, kullanabilecekleri başka bir yol alternatifi bulunduruyorlar da diyebiliriz.
Örneğin, birçok kuş geceleri göç ediyor ve bu nedenle yollarını bulmak için yıldızları ve takımyıldızlarını kullanıyor.
Güneş görünür olduğunda, yollarını bulmak için güneşin yönlendirmek için gökyüzündeki konumunu da kullanırlar. Bu yöntemlerin her ikisi de insanların çoğu zaman karada ve denizde gezinmek için kullandıkları yaygın yöntemlerdir. Ancak bazı kuşların Dünya'nın erimiş çekirdeği tarafından oluşan manyetik alanı da algılayabildiği de iddialar arasında. Bir şekilde, bu bilgiyi kullanarak nerede olduklarını ve nereye gitmeleri gerektiğini anlayabiliyorlar. Bazı bilim insanları ise kuşların gözlerinde manyetik alanı görselleştirmelerine izin veren pigmentlere sahip olabileceği teorisini öne sürüyor.
Ayrıca kuşların gagalarının göç sürecinde onlara yardımcı olan bir yapıya sahip olabileceğine dair bir inanç da bulunuyor.
Bir de göç eden kuşların yollarında onlara tekrar tekrar rehberlik etmeye yardımcı olması için yer işaretlerini yani yollarında karşılaştıkları yapıları akıllarında tuttuklarını da belirtmek gerekiyor. Sonuç olarak, 'Kış geldiğinde uçuyorlar.' demek pek doğru değil çünkü bu sürecin denilenden daha karmaşık olduğu apaçık ortada.
Bu içerikler de ilginizi çekebilir:
Uzayın Kokusu Tam Olarak Neye Benziyor?
Ayçiçekleri Neden Güneşe Doğru Dönerler?
Yorum Yazın