Erdoğan 'Ucube' Demiş, Heykel Yıkılmıştı: AYM'den İnsanlık Anıtı İçin 'İfade ve Sanat Özgürlüğü İhlali' Kararı

Anayasa Mahkemesi, 2006 yılında Kars'ta heykeltıraş Mehmet Aksoy tarafından yapılan ve dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 'ucube' dediği 'İnsanlık Anıtı'nın yıkılmasına ilişkin başvuruyu karara bağladı. AYM Genel Kurulu, heykelin yıkılması nedeniyle Aksoy’un ifade ve sanat özgürlüğünün ihlal edildiğine karar vererek, tazminat ödenmesine hükmetti.

Cumhuriyet’ten Alican Uludağ’ın haberine göre, dönemin AKP'li Kars Belediyesi'nin kararı doğrultusunda Heykeltraş Mehmet Aksoy, 2006'da kenti kuşbakışı gören Üçler Tepesi'ne İnsanlık Anıtı yapmıştı. 2011'de Kars'a gelen dönemin Başbakanı Tayyip Erdoğan, heykele “Ucube” demiş ve anıtın yıkılmasını istemişti.

26 Nisan 2011'de heykelin yıkımına başlamıştı. Yıkıma karşı yargı yolunun tükenmesi üzerine 2014 yılında Aksoy, Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuruda bulundu.

Dün toplanan AYM Genel Kurulu, heykelin yıkılması nedeniyle Aksoy'un ifade ve sanat özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verdi ve Aksoy'a tazminat ödenmesine hükmetti. Karar 6 muhalif üyeye karşılık 8 oyla alındı. Kararın gerekçesi iki ay içinde açıklanacak.

Konuyla ilgili Bianet'ten Ruken Tuncel'e konuşan heykeltıraş Mehmet Aksoy, İnsanlık Anıtı'nı tekrar dikeceğini söyleyerek şöyle konuştu: 

'İnsanlar iktidarın gücüne dayanarak kendilerini hukukun üstünde görüyorlar. Bu karar hukukun bireylerin üstünde olduğunun göstergesidir. Bu karar sanat ve ifade özgürlüğünün göstergesidir. ‘Ucube’ denilen sanatım insanlık anıtı olarak aklandı. Cumhurbaşkanı bu karar doğrultusunda ‘ben yaptım oldu’ fikriyatının karşılık bulmadığını anlar umarım ve düşüncelerini yeniden gözden geçirir. Heykelimin yıkılması dünya kamuoyunun gözünde Türkiye’nin imajını zedeledi. Ama ben sanatımın gücüne inanıyorum ve sanatımı icra etmekten vazgeçmedim. İnsanlık Anıtı’nı tekrar yerine koyacağım. Bu kez heykelin yaşadıklarını da kaydederek inşa edeceğim.'

2011’de Kars’a ziyarette bulunan dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, İnsanlık Anıtı’na “ucube” demiş ve anıtın yıkılmasını istemişti.

Yıkım kararına karşı idare mahkemesi yürütmeyi durdurma kararı vermiş, ancak bölge idare mahkemesi bu kararı kaldırmıştı.

Bunun üzerine Kars Belediyesi, heykelin yıkımı için ihaleye çıkmıştı. 272 bin TL’ye işi alan bir şirket, 26 Nisan 2011’de heykelin yıkımına başlamıştı.

Aksoy, 'İnsanlık anıtı'na ucube dediği gerekçesiyle Tayyip Erdoğan hakkında tazminat davası açmış, mahkeme 2015 yılında dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ı 10 bin TL manevi tazminat ödemeye mahkûm etmişti. Fakat bu karar da yerel mahkeme tarafından kaldırılmıştı.