Erdoğan, '115 Milyar Doları Geçti' Dedi: Nedir Bu Rezerv Meselesi?
Aylardır bir rezerv meselesidir konuşuluyor.
Erdoğan, bugünkü konuşmasında Merkez Bankası rezervlerinin 115 milyar doları geçtiğini belirtti.
Geçtiğimiz aylarda '128 milyar dolar nerede?' sorusu hükümet ve muhalefet arasında gerilime neden olmuştu.
Peki nedir bu rezerv? Nasıl hesaplanır?
Erdoğan: '115 milyar dolar'
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bugünkü konuşmasında Merkez Bankası rezervlerinin 115 milyar doları geçtiğini belirterek, 'En düşük nokta, Eylül 2020'de 83,517 milyar dolar. Ondan sonra toparlanma dönemine geçtik. Şu anda 115 milyar doların üzerindeyiz; çok daha iyi bir noktaya gelecek' dedi.
Erdoğan'ın açıklamasına muhalefetten ve ekonomistlerden eleştiriler gelmiş, muhalefet, brüt rezerv ile net rezerv arasındaki farka işaret ederek Erdoğan'a tepki göstermişti.
'Gerçekte Merkez Bankası'nın döviz rezervi eksi 53 milyar 200 milyon dolar'
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, '109 milyar lira, artı 6,5 milyar da IMF'den gelecek. 115 milyar dolar kimin parası? Katar, Güney Kore'den borçlanmışız, IMF'den para almışız. Bu para bizim paramız değil. Gerçekte Merkez Bankası'nın döviz rezervi eksi 53 milyar 200 milyon dolar. Devleti yöneten kişilerin halka doğruyu söylemesi gerek' demişti.
Uluslararası rezerv nedir?
BBC Türkçe haberine göre, TCMB'nin tanımına göre uluslararası rezervler; ülkelerin para otoriteleri tarafından kontrol edilen, kullanıma hazır, birbirlerine çevrilebilme özelliği bulunan ve uluslararası ödeme aracı olarak kabul edilen varlıklar.
Uluslararası rezerv olarak sayılan varlıklar şunlar:
Rezervler neden önemli?
TCMB'ye göre döviz rezervlerinin seviyesi, özellikle gelişmekte olan ülke ekonomilerinde şu açılardan önemli:
Karşılaşılabilecek iç ve dış şokların yarattığı olumsuzlukların giderilmesi
Dış borç servisinin düzenli olarak gerçekleştirilmesi
Uluslararası finans çevreleri ile piyasalarda, ülkeye duyulan güvenin artması
Türkiye'de altın ve döviz rezervlerini saklamak ve yönetmekle görevli olan kurum, Merkez Bankası.
Merkez Bankası, aşağıdaki amaçlar doğrultusunda rezervleri saklı tutuyor:
Para ve kur politikalarına olan güveni sağlamak ve bu politikaları desteklemek
Hazine'nin yabancı para iç ve dış borç ödemelerini gerçekleştirmek için gerekli olan dövizi hazır bulundurmak
Ekonomiyi yurt içi veya yurt dışında oluşabilecek ani finansal değişimlere karşı dayanıklı hâle getirmek
Uluslararası piyasalarda ekonomiye duyulan güveni artırmak
TCMB, rezervleri nasıl saklıyor?
Merkez Bankası, rezervlerin yönetiminde ülke menfaatine öncelik verdiğini aktarıyor. Bu amaçla, uluslararası rezervleri, anaparanın korunması ve gerekli likiditenin sağlanması için düşük riske sahip yatırım araçlarında değerlendiriyor.
Merkez Bankası, rezerv yönetimi sırasında karşılaşılabilecek risklerin belirlenmesi, değerlendirilmesi ve kabul edilebilir sınırlar içinde tutulabilmesi için risk yönetim stratejisi uyguluyor. Ayrıca elindeki rezervlerin seviyesini, düzenli aralıklarla internet sitesinde yayımlıyor.
TCMB hangi rezerv hesaplamalarını açıklıyor?
TCMB, her hafta açıkladığı Haftalık Para ve Banka İstatistikleri'nde toplam döviz rezervlerini ve brüt döviz rezervlerini açıklarken net döviz rezervlerine dair verileri ayrıca yayımlamıyor.
Brüt ve net döviz rezervi nedir?
Ekonomist Mahfi Eğilmez'e göre, brüt ve net döviz rezervi arasındaki fark şöyle açıklanabilir:
Merkez Bankası, döviz rezervlerinin tamamının sahibi değil.
TCMB'nin rezervlerinin bir bölümü bankaların Merkez Bankası'nda tutmak zorunda olduğu zorunlu karşılıklardan oluşuyor
Bunları bir çeşit emanet döviz olarak görmek mümkün.
TCMB'nin son yıllarda rezerv opsiyon mekanizması aracılığıyla, TL mevduatlar karşılığında alması gereken zorunlu karşılıkları dövizle yatırma esnekliği tanımasıyla bu döviz rezervlerindeki emanet tutarda artış oldu.
Döviz rezervlerinin bir bölümünün emanet olması nedeniyle Merkez Bankası'nın döviz rezervlerinin toplamı brüt döviz rezervlerini gösteriyor.
Merkez Bankası'nda emanet olarak duran miktarlar düşüldüğünde net döviz rezervine ulaşılıyor.
Net döviz rezervi nasıl hesaplanıyor?
Net döviz rezervi, TCMB verilerinde aktif kısımda yer alan dış varlıklardan, pasif kısımda bulunan toplam döviz yükümlülüklerini çıkardıktan sonra elde edilen rakamın o günün kuruna bölünmesiyle hesaplanıyor.
Formül şu şekilde:
Net Rezerv = (Dış Varlıklar - toplam döviz yükümlülükleri) / Dolar-TL kuru
Net döviz rezervi neden önemli ve bu veri neden tartışma yaratıyor?
Türkiye'nin net döviz rezervlerinin eksiye düştüğüne dair hesaplamalar, uzun süredir tartışma yaratan bir konu.
Döviz rezervleri bir ülkenin dış borç ödemesinde elini rahatlatırken, gerekmesi halinde harcayabileceği bir kaynak olması açısından önem taşıyor.
Ekonomistler, piyasada genel kural olarak net rezervlerin üç aylık ithalatı karşılayacak miktarda olmasının beklendiğini belirtiyor.
Türkiye'nin döviz rezervlerinin gelinen mevcut durumda bu miktarın altına düştüğü öne sürülüyor.
Ekonominin yavaşlaması durumunda TCMB'nin elindeki rezervleri borç ödemesinde tampon olarak kullanması gerekebilir. Net rezervlerin eksiye düşmesi ise bu konuda elinin kuvvetli olmamasına neden oluyor.
Bu içerikler de ilginizi çekebilir...
Yorum Yazın
O zaman 128milyar kasada gerçekten yok. Brüt 115 milyar var. Peki bizim 128milyar nerede...
Emrahın sevgilisi bakkala gider 1 ekmek alacak parası var. Ama eve geldiğinde ekmek yağ sucuk peynir zeytin le gelir. Sİzce emrahın sevgilisi GÜLCAN bunlar... Devamını Gör
İşte böyle arkadaşlaaar. Bugünkü makro ekonomi dersimiz sona ermiştir. İyi çalışın ki yarın çocuklarınız "baba biz neden açlıktan ölmekteyiz?" diye sorduğund... Devamını Gör