Dünyanın En Zeki İnsanı Bir Irkçı mıydı? Einstein’ın Kayıp Günlüğünde Bulunan Satırları Kafaları Karıştırıyor
Teorik fizik dendiğinde akla ilk gelen kişi olmasının yanında 'bilimin' de modern simgelerinden Albert Einstein. BBC ve Guardian'ın yayınladığı ve Einstein'ın Ekim 1922 - Mart 1923 tarihleri arasında gerçekleştirdiği, Orta Doğu'nun da rotasına dahil olduğu gezisinde günlüğüne kaydettikleri, okuyanlarda şaşkınlıkla karışık öfke yaratmaya aday.
Bilmeyenler için, Einstein Almanya ve Avrupa'da çalışmalarını yürüttüğü sıralarda yükselen Nazi hareketinden kaçmak için 1933'te ABD'ye yerleşmiş, çalışmalarını sürdürürken nükleer silahlanma karşıtı bir duruş da sergilemişti.
Tüm bunların yanında Princeton Üniversitesi bünyesinde Einstein'ın kayıp eserlerini araştıran ekip İspanya'dan Çin'e uzanan, Orta Doğu'yu da dahil eden rotada onun tuttuğu günlükleri yayınladı.
Gezisinin bir kısmında yaptığı gözlemlerle Çinliler çalışkan fakat pis, biraz da 'kalın kafalı' tasvir edilmiş Einstein'ın günlüğünde.
Tabii kültür farklılıklarından da dem vuruyor Einstein bu durumları açıklarken. Çinlilerin doğurganlıklarının tehlikeli olacağından bahsederken diğer ırkları alt etmeleri halinde pek de iyi sonuçlar doğmayacağını da söylüyor. Bu çıkarımını bir gözlemle de süslemekten geri durmaz Einstein:
'Burada çocuklar bile ruhsuz, ayrıca onlar da pek zeki görünmüyorlar.'
Çinlilerin çalışkanlığı Einstein'da farklı bir yansıma bulur.
Ona göre Çin'de gezileri esnasında karşılaştığı kişiler eski yıllara nazaran iyileştirilen çalışma saatleri bir yana, bunca yıldır hiçbir yorulma emaresi göstermeden, tıpkı bir at gibi çalışıyorlardı. Bu durumdan yola çıkan Einstein onların insandan ziyade birer robot ordusu olduğundan bahsediyor.
"Çinlilere baktığımda kadınlarla erkekler arasında ne kadar az fark olduğunu gördüm."
Bu benzerlik öyle dikkat çekici boyutlarda görünüyor ki Einstein, hem doğurganlık algısı açısından hem de verdikleri izlenimlerle erkeklerin Çinli kadınlardan nasıl etkilendiğini anlayamadığını söylüyor.
Çin'in aksine Einstein Japonlara bu tip eleştiriler getirmiyor. Yine de tümüyle beğendiğini söylemek zor.
'Japonlar gösterişsiz yaşayan, nazik ve buna rağmen hayli çekiciler.'
Bu naifliğe bakarak bu ülkeyi birilerinin sevmesi gerektiğini de ekliyor, ardından eleştirisi de geliyor. Einstein'a göre Japonların entelektüel gereksinimleri, sanatsal ihtiyaçlarına kıyasla daha zayıf. Bunun doğuştan gelip gelmediği de bu detayda saklı olan, merak ettiği nokta.
Bu günlüklere birçok yorum da geldi. Einstein Makaleleri Projesi'nin yöneticileri arasında yer alan Ze’ev Rosenkranz günlükleri gördükten sonra şoke olduğunu belirtenler arasında. Özellikle de Çin hakkında söyledikleriyle.
Rosenkraz'a göre Einstein’ın rotasında karşılaştığı halkların bazen biyolojik sebeplerle bazen de entelektüel açıdan geri olduğuna dair tezleri bir noktada ıkçılık olarak da görülebilir.
Ayrıca kimileri o dönemin anlayışında bunların normal olduğunu da savunuyor. Tezleriyse şöyle: O yılları 2018'in politik doğruculuk çağında değerlendirmek çok saçma.
Einstein'ın zekâsına da vurgu yapan bu savunuyu eleştirenler var.
Irkçılık eleştirisinin bugünün bir icadı olmadığı, bu sebeple de ortaya atılan bu fikirlerin geçmişte ırkçılık bağlamından kopuk değerlendirilemeyeceği söyleniyor. Sınırlı gözlemleriyle ve görece rastsal verilerle bu tip bir çıkarımda bulunmasının düpedüz ırkçılık olduğu da not ediliyor.
Dünyanın yetiştirdiği en büyük beyinlerden Einstein'ın kaleminden süzülenlere baktığımızda sizin düşünceniz nedir?
Yorum Yazın
İnsanlar yine gereksiz duyar kasıyor. "Siyahileri köle yapalım." gibi bir şey bekledim. Çinliler robot gibi çalıştırılıyordu lafı mı ırkçı? Allah başka dert ... Devamını Gör
bence ırkçılıkla pek alakası yok gözlem gibi geldi bana
Yaptığı bu tarz yorumların ırkçılık olduğunu düşünmüyorum, adam sadece gözlemlerini yazmış.