Dünya Tütünsüz Günü: Türkiye'de Yılda 83 Bin Kişi Hayatını Kaybediyor, 252 Bin Çocuk Sigara Kullanıyor

Bugün 'Dünya Tütünsüz Günü' olarak da adlandırılan '31 Mayıs Dünya Sigarayı Bırakma' günü. Dünya Sağlık Örgütü verile göre her yıl dünyada 7 milyon kişinin ölümüne neden olan sigara, Türkiye'de her yıl 83 bin kişinin hayatını kaybetmesinin başlıca nedeni. 

Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) 2018 verilerine göre de dünyada 1,1 milyar kişi sigara kullanıyor. Dünya Sağlık Örgütü, Amerikan Kanser Topluluğu ve Dünya Akciğer Vakfı'nın hazırladığı 'Tütün Atlası'na göre ise Türkiye'de 14,5 milyon yetişkin ve 252 bin çocuk sigara kullanıyor.

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre ise her yıl sigara nedeniyle hayatını kaybeden 7 milyon kişinin 3 milyonu hayatını erken yaşta kaybediyor. 890 bin kişi ise pasif içicilik nedeniyle erken yaşta hayata veda ediyor.

Tütün Atlası verilerine göre, dünya çapında sigara nedeniyle erkeklerin en çok hayatını kaybettiği ülke yüzde 34 ile Kuzey Kore. İkinci sıradaki Türkiye'de ise erkeklerin yüzde 31'i sigara kaynaklı hastalıklar nedeniyle yaşamını yitiriyor. Kadınlarda ise sigara kullanıma bağlı ölüm oranı Türkiye'de yüzde 12.

Türkiye'de dünyanın çoğu ülkesinde olduğu gibi erkeklerde sigara kullanımı kadınlardan daha fazla. TÜİK'in 2016 verilerine göre Türkiye'de 15 yaş üzeri nüfusun yüzde 26,5'i her gün sigara kullanıyor. Bu oran 2014'te yüzde 27,3, 2010'da yüzde 25,4'tü. 

2014-2016 yılları arasında erkeklerin sigara kullanımı azaldı. Ancak aynı tarihlerde kadınların kullanım oranında artış görüldü. 35-44 yaş arası erkekler yüzde 50,6 ile en fazla sigara içen yaş grubunu oluşturuyor. Kadınlarda da yüzde 19,6 ile en fazla 35-44 yaş aralığı sigara kullanıyor.

TÜİK verilerine göre, sigaraya başlamadaki en önemli neden 'merak'. Türkiye'de sigaraya başlayanların yüzde 26,2'si merak,  yüzde 29,4'ü arkadaş etkisi, yüzde 16,8'i ise özentiyi gerekçe gösteriyor.

Türkiye'de 2014 yılında 15 yaş ve üzeri hiç sigara kullanmayanların oranı yüzde 49,8'di.  Erkeklerde bu oran yüzde 28,7, kadınlarda ise 70,3'tü.

2016 yılında ise hiç sigara kullanmayanların oranı yüzde 56,5'e yükseldi. Bu oran erkeklerde 36,6, kadınlarda 75,9 oldu.

Tütün Atlası'ndaki verilere göre, Türkiye'de 2012 yılında günde 10 adet sigara içen bir kişi, aylık hane gelirinin yüzde 5'i ile 7,5'i arasında bir oranı sigaraya ayırmak zorunda kalıyordu. 2013 yılında ise Türkiye'deki evlerin en az yüzde 60'ında ayda en az bir kere sigara içiliyordu.

Türkiye'de bir yılda tüketilen sigara miktarı 2014'te kişi başına bin 500 ile 2 bin 500 arasında değişiyordu. Bu da günde kişi başı 4-7 arası sigaraya denk düşüyor.

Türkiye'de nargile içen kişilerin sayısı ise nüfusun yüzde 2'si ile 10'u arasında. Tütün Atlası'na göre nargileden alınan her bir nefeste, bir sigaradan alınana yakın miktarda duman alınıyor. Yaklaşık 500 ml duman.

Dünyanın en büyük tütün şirketleri sırasıyla; China National Tobacco Corporation, Philip Morris International, British American Tobacco, Japan Tobacco International, Imperial Tobacco ve Altria Group. 

2013 yılında bu 6 şirketin karı 44 milyar dolardan fazlaydı. Bu, Coca Cola, Walt Disney, FedEx, AT&T, Google, McDonalds, Starbucks ve General Mills'in dünya genelindeki yıllık karlarının toplamına denk.

Aynı şirketlerin 2013 yılındaki 342 milyar dolar cirosu ise Türkiye'nin 2013 yılındaki gayrı safi milli hasılasının yüzde 42'sine denk geliyor.

Kaynak: BBC Türkçe, AA