Dünya Gelişmeleri Endişeyle İzliyor: Süleymani Suikastı için Kim, Ne Dedi?

İranlı komutan Kasım Süleymani suikastı sonrası uluslararası toplumdan peş peşe açıklamalar geliyor. Dünya, artan gerilimden endişeli. NATO, süreci yakından takip ettiklerini belirtirken, BM ve AB tansiyonu yükseltecek adımlardan uzak durulması çağrısı yaptı. Rusya ise ABD'nin suikast ile uluslararası güvenliği tehlikeye düşürdüğünü kaydetti. 

İran Devrim Muhafızları'na bağlı Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani'nin ABD hava saldırısıyla Bağdat'ta öldürülmesinin ardından Ortadoğu'da gerginlik hat safhaya ulaştı.

NATO, General Kasım Süleymani'nin ABD hava saldırısında öldürülmesiyle ilgili bölgedeki gelişmeleri yakından takip ettiğini belirtti. 

NATO Sözcüsü Vekili Dylan White, ABD yetkilileriyle yakın irtibatın sürdüğünü aktardı. White, NATO'nun Irak eğitim misyonu kapsamında ülkede bulunan personelin güvenliğinin de büyük öneme sahip olduğunu kaydetti. 

White, 'Güvenlik ortamını denetlemeye devam edeceğiz ve gerekli tüm tedbirleri alacağız.' açıklamasında bulundu.

Birleşmiş Milletler (BM), Süleymani'nin öldürülmesiyle ilgili isim vermeden bir açıklama yayımladı.

Genel Sekreter Sözcülüğünden yapılan yazılı açıklamada, Genel Sekreter Antonia Guterres'in sürekli olarak Körfez bölgesinde gerginliğin azaltılmasını savunduğu belirtildi. 

Açıklamada, Guterres'in körfezdeki son gerginlikten ciddi şekilde endişelendiği vurgulanarak, 'Bu, liderlerin azami derecede kendilerini frenlemeleri gereken bir zamandır. Dünya, Körfez'de bir savaşı daha kaldıramaz.' ifadelerine yer verildi.

Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel, 'Irak'ta son haftalarda gördüğümüz şiddet, kışkırtmalar ve misillemeler döngüsüne son verilmesi gerekiyor.' açıklamasında bulundu. 

Michel, konuya ilişkin yaptığı yazılı açıklamada, gerginliğin tırmandırılmasının 'her koşulda' engellenmesi gerektiğini ifade etti. Irak'ın 'hassas bir ülke' olmaya devam ettiğinin altını çizen Michel, 'Çok fazla silah ve milis güçleri Iraklı vatandaşların normal hayata dönüşünü yavaşlatıyor.' değerlendirmesinde bulundu.

Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, 'Bölgede tırmanan ABD-İran gerginliğinden derin endişe duyuyoruz. Irak'ın çatışma alanı haline getirilmesinin barış ve istikrara zarar vereceği uyarısını kuvvetle tekrarlıyoruz. ABD hava operasyonunun bölgedeki güvensizlik ve istikrarsızlığı artıracağı aşikardır' denildi. Ayrıca Bakanlık, Türk vatandaşlarını zorunlu olmadıkça Irak'a seyahat etmemeleri konusunda uyardı.

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın'ın açıklaması ise şu şekilde:

'Cumhurbaşkanımızın her fırsatta dile getirdiği gibi, bölgede son dönemde peş peşe yapılan hatalar, mezhepçi tutumlar ile dış müdahalelerin küresel barış ve istikrarı tehdit eder hale gelmiştir. Özellikle komşumuz Irak'ın bir gerilim, istikrarsızlık ve nüfuz elde etme alanı haline gelmesinden büyük endişe duyuyoruz. Bu çerçevede İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'ye ve beraberindekilere yönelik yapılan saldırı, bölgede yeni gerilim ve çatışmaları tetikleyecektir. Türkiye olarak bütün tarafları bir kez daha sağduyu içinde hareket etmeye ve gerilimi daha da artıracak adımlardan kaçınmaya davet ediyoruz. Ülkemiz, bölgesel ve küresel barışı teminat altına almak için diplomasinin bütün imkanlarını en geniş şekilde kullanmaya devam edecektir.'

Rusya Savunma Bakanlığı,  Süleymani’nin ABD tarafından öldürülmesinin uluslararası güvenlik sistemi için olumsuz sonuçlara yol açtığını bildirdi. 

Bakanlıktan yapılan açıklamada, ABD’nin liderliğindeki koalisyon kurulmadan önce Suriye ve Irak’ta terör örgütü IŞİD ve El Kaide’ye karşı Süleymani’nin önderliğinde mücadele edildiği belirtildi. 

Suriye’de IŞİD ile mücadelede Süleymani’nin kişisel yararının yadsınamayacağı kaydedilen açıklamada, “General Süleymani’nin öldürülmesiyle ilgili ABD’nin dar görüşlü adımları Orta Doğu’daki askeri-siyasi durumun aniden gerilmesine ve uluslararası güvenlik sistemi için ciddi olumsuz sonuçlara yol açıyor.” ifadesi kullanıldı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Süleymani'nin öldürülmesi nedeniyle yarıda kestiği Yunanistan ziyaretinin dönüş yolunda Atina'daki havalimanında beraberindeki İsrailli gazetecilere değerlendirmelerde bulundu. 

Netanyahu, Süleymani'nin öldürüldüğü saldırıda 'hızlı, kararlı ve güçlü şekilde hareket ettiği' için tüm takdiri ABD Başkanı Donald Trump'ın hak ettiğini söyleyerek, 'Kasım Süleymani, Amerikan vatandaşlarının ve çok sayıda masum insanın ölümünden sorumludur. Süleymani, buna benzer daha fazla saldırı planlıyordu.' dedi. 

İsrail'in, 'barış, güvenlik ve kendini savunma' adına verdiği mücadelede ABD'nin yanında olduğunu dile getiren Netanyahu, 'Tıpkı İsrail gibi ABD'nin de kendini savunma hakkı var.' diye konuştu. 

Netanyahu, Kasım Süleymani'nin öldürülmesinin ardından Yunanistan'a yaptığı resmi ziyareti yarıda keserek ülkesine dönme kararı almıştı.

Almanya Hükümet Sözcü Yardımcısı Ulrike Demmer, bugün Berlin’deki Basın Merkezi’nde düzenlenen toplantıda, suikast sonrası Irak'ta artan tansiyonun düşürülmesi gerektiğini söyledi. 

Demmer, ABD’nin eyleminin, İran’ın sorumlu olduğu bir dizi askeri provokasyona bir tepki olduğunu vurguladı. Almanya’nın geçmişte Irak'taki koalisyon askerlerine ve son olarak ABD’nin Bağdat Büyükelçiliğine yönelik saldırıları kınadığını anımsatan Demmer, 'İran’ın bölgesel faaliyetlerinden biz de büyük endişe duyuyoruz.' dedi. 

Bölgesel sorunların sadece diplomatik yollarla çözülebileceğini kaydeden Demmer, bu konuda Almanya’nın müttefik ülkelerle temasta olduğunu

Fransa'nın Avrupa Bakanı Amelie de Montchalin, Süleymani suikastını 'Daha tehlikeli bir dünyaya uyandık' sözleriyle değerlendirdi.  

'Korktuğumuz gerçekleşti. ABD ile İran arasında gerilim artıyor. Öncelik bölgenin istikrara kavuşması' diyen Fransız Bakan, gerilimin yatıştırılmasın çağrısı yaptı. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un ve diğer üst düzey yetkililerin bölgedeki aktörlerle görüş alışverişinde bulunacağını belirtti.

İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab ise yazılı açıklamasında 'Kasım Süleymani'nin komutasındaki İran'ın Kudüs gücünün teşkil ettiği saldırgan tehdidin her zaman farkındaydık. Ölümünün ardından, tüm partilerden gerilimi düşürmelerini talep ediyoruz. Daha fazla çatışma, çıkarlarımızın hiçbirine uygun değil' değerlendirmesinde bulundu.'

Lübnan Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada ABD saldırısını kınadı. Bağdat'ta yaşanan gelişmelerin endişeyle izlendiği vurgulanan açıklamada, söz konusu saldırının Irak'ın egemenliğini ihlal etmenin yanı sıra bölgedeki gerginliği arttıracak İran'a karşı tehlikeli bir tırmanış şeklinde nitelendirildi. 

Bölgesel ve uluslararası ilişkilerde kuvvet ile şiddete başvurmak yerine sükunet içerisinde diyaloğa yönelmenin önemine dikkat çekilen açıklamada, mali ve ekonomik krizle boğuşan Lübnan'ın güven ile istikrara en çok muhtaç olduğu bu dönemde bahsi geçen olayın yansımalarından uzak tutulması gerektiğine vurgu yapıldı. Cumhırbaşkanı Avn da saldırıyı kınadı.

Irak Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi, ülkenin bölgesel ve uluslararası çatışmalardan uzak tutulması çağrısında bulundu.

Halbusi, yaptığı yazılı açıklamada, ABD saldırısını 'Irak'ın egemenliğinin ihlali' olarak nitelendirdi. Halbusi, hükümeti bu tür saldırıları durdurmak için gerekli siyasi, yasal ve güvenlik önlemlerini almaya çağırdı.  ABD saldırısını kınayan Halbusi, bu olayın Irak ve bölge barışını tehdit eden yansımaları konusunda da uyardı. Halbusi herkesin kendisine hakim olması, aklıselimin üstün gelmesi ve safların birleştirilerek zorluklara karşı konulması gerektiğini ifade etti.