Celal Hoca Bu Sefer Yanılıyor! Piri Reis, Kanuni Zamanında Doğmadı, Zirve Dönemini Yaşadı!
Geçtiğimiz günlerde Fatih Sultan Mehmed'in Müslümanlığı konusundaki tartışmayla gündeme gelen İTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Celal Şengör, bu sefer de Kanuni Sultan Süleyman'a salak dedi. Piri Reis'in ''Kanuni gibi bir salağın döneminde'' doğmuş olmasını şansızlık olarak nitelendiren Şengör, ''eğer Fatih devrinde doğsaydı bugün Amerika gibi sömürgelerimiz olmuştu'' dedi.
Fakat Celal Şengör'ün açıklamalarında birçok yanlış ifade ve tarihî bilgilerle çelişen gayri ciddi yorumlar vardı.
Bir defa Piri Reis, Kanuni devrinde doğmamıştı. Bu denizcimizin 1470'li yılların başında doğduğu tahmin edilmektedir. II. Bayezid devrinde donanmaya fevkalade önem verildiğinden, Piri Muhyiddin, o yıllarda donanmada yüksek rütbede olan amcası Kemal Reis'in yanında bizzat askerî seferler ve keşiflere katılarak yetişmişti.
1510'da amcasının vefatı sonrasında onun yerine geçen Piri Reis ilk dünya haritasını 1517'de Yavuz Sultan Selim'e sunmuştu.
Piri Reis'in Kolomb ve diğer denizcilerin çizdikleri haritalar ve çeşitli kitaplar üzerinde çalışarak vücuda getirdiği bu dünya haritası İspanya, Portekiz, Afrika ve Amerika kıyılarını göstermekteydi.
En önemli eseri ''Kitab-ı Bahriye''yi Kanuni Sultan Süleyman döneminde meydana getirdi!
Ünlü denizcimizin günümüze bıraktığı en mühim eseri Kitab-ı Bahriye 1526'da I. Süleyman'a takdim edilmişti. Yazar bu geniş hacimli eserinde yıllardan beri denizlerde edindiği tecrübelerini en ince ayrıntısına kadar anlatıyor ve kendinden sonra yetişecek olan bahriyelilere de mükemmel bir başvuru rehberi bırakıyordu.
Piri Reis, hatalarını ve eksik noktalarını tamamlayarak yeniden çizdiği ikinci dünya haritasını da 1528'de Kanuni'ye sunmuştur.
Bundan sonraki yıllarda hem ilmî hem de askerî alanda yükselişine devam eden Piri Reis, 1547'de Hint Kaptanlığına getirilmiş ve Basra çevresinde bir dizi başarılı harekat gerçekleştirmiştir. Dolayısıyla bu ünlü denizcimizin hayatı hakkında bilinenlere bakıldığında, kendisinin zirve döneminin Kanuni devri olduğu açıkça görülmektedir.
Celal Şengör'ün ifade ettiği ''talihsizlik'' meselesi ise Piri Reis'in ölümü için söylenebilecek bir tespittir.
1553'te Süveyş'te uğradığı bir yenilgiden sorumlu tutularak idam edilen Piri Reis'in ölümünde, Mısır Beylerbeyi Semiz Ali ve Basra Beylerbeyi Kubâd Paşaların olumsuz söylem ve tavsiyelerinin ciddi şekilde etkili olduğu bilinmektedir.
Netice itibarıyla Piri Reis'in ölümünde olayın detaylıca araştırılmadığı ve çok hızlı bir kararla hüküm verildiği anlaşılmaktadır. Bu durum filhakika büyük bir ''talihsizlik'' olarak tanımlanabilir. Fakat bunun faturasını tamamen Kanuni Sultan Süleyman'a kesmek ve padişaha ''salak'' demek gibi bir ayıba gerekçe olamaz. Özetle Şengör'ün bu söylemi subjektiflik sınırlarını fazlasıyla aşmıştır. Gerek tarih bilimi genelinde gerekse Osmanlı Tarihi özelinde fonksiyonu yoktur.
Yorum Yazın
"Zirve dönemini yaşadı" ne demek yahu? Görende, Kanuni elinden tuttu sanacak. Böylesine yetenekli bir insanı, Fatih çok daha iyi bir şekilde kullanabilirdi d... Devamını Gör
Haklı olması hakaret edeceği anlamına asla gelmez atatürke hakaret edip ,o dönem yaşayan bilim adamları işte şu dönemde yaşasa daha iyi olur deseydi işin ren... Devamını Gör
adamin laflarini carpitip durmayin. celal sengor bu her zaman boyle patavatsiz konusmalari olmustur. davranisi uygun degil ama bir bakima hakli. fatih daha b... Devamını Gör
"salak" ifadesi doğru değil. fakat celal şengör neye göre yanılıyor? kendisi piri reis'in başarısız olduğunu iddia etmiyor, fatih döneminde yaşamış olsa çok ... Devamını Gör