Çay Deyip Geçme! Japonların Meditasyon Tadında Geçen Çay Seremonisi ve Eşsiz Ritüeli
Bizim için ince belli bardak, tavşan kanı çay rengi ne kadar önemli ise Japon kültüründe de çay seremonisi önemli bir ritüeldir.
Japonlar çay içme ve misafirlere çay ikramlarını, sanatsal ve felsefi zenginlikle farklı bir boyut kazandırmışlar.
Bu zengin sunumu ve tarihini sizler için derledik.
1. Çay, Japonların geleneksel kültürü içerisinde önemli bir yere sahiptir.
On ikinci yüzyıla kadar değerli bir ilaç olarak görülen çay, on ikinci yüzyıllarda içecek olarak içilmeye başlanmıştır; Ayrıca bu yüzyılda Çin’e Rinzai Zen Budizmini öğrenmek için giden rahip Yousai Zenji’nin çay tohumlarını Japonya’ya getirdiği söylenir.
2. Çay seremonisi kurucusu yani çayı sanat haline getiren kişi Sen no Rikyu olarak bilinir.
1591 yılında vefat eden Rikyu’nun geride bıraktıkları yaşamaya devam etmiş, kültürün güzel bir parçası haline gelmiştir.
3. Japonlarda çay seremonisi sadou ya da chanoyu isimleriyle bilinmektedir.
Kökenleri yaklaşık 400 yıl öncesine ve Zen Budizmine dayanan bu seremoni geleneksel bir sanat haline gelmiştir.
Sadou (chadou); anlam olarak ise çay ve yol sözcüklerinden oluşup ‘çaya giden yol’ anlamına gelmektedir.
4. Sadou, özel olarak tasarlanan chasitsu adı verilen çay odalarında yapılmaktadır.
Eskiden çay odaları, ikamet edilen eve uzak, yeşilliğin içinde sakin yerlerde bulunan küçük evler şeklinde yapılmıştır.
5. Sadou incelikler üzerine kurulu bir seremonidir. Misafirlerin ve çayı sunanın her hareketinin bir adabı vardır.
Çay sunmak alelade bir iş değildir. Bunun için özel yetiştirilmek gerekir. Hatta bu işin okulu vardır.
6. Çay seremonisi estetik bir sanattır.
Çayın kaselere konulup üzerine kaynar su dökülmesinden, fırçayla karıştırılıp ikram edilmesine kadar hareketler yavaş olmalı, uyum ve zarafetini korumalıdır.
7. Misafirler davetli oldukları çay seremonisine nijiriguchi adı verilen kapıdan eğilerek girerler.
Kapının boyutu eğilmeden geçmeye müsait değildir. Çünkü eğilmek alçak gönüllülüğü temsil eder.
8. Çay odaları dünyevi şeylerden soyutlanmıştır.
Gösterişten uzak bir dekorasyon olmakla birlikte fazla bir eşya yoktur. Oda döşenirken bambu ve hasırlar kullanılmaktadır.
9. Odalarda ‘’tokonoma’’ adı verilen bir köşe bulunur.
Buraya misafirlerin okuması için yazı asılır ve önüne vazo içerisinde çiçek konulur. Odada seremoni için gerekli olan çay kaseleri, çay tezgahı, seramik kap, bambudan yapılmış karıştırıcı ve tahta su kepçesi bulunmaktadır.
10. Sadou’da her mevsim için farklı kaseler ve araçlar kullanılmaktadır.
Kama denilen çaydanlık, chasen adındaki çay kaşığı yerine geçen bambudan yapılmış fırça, chawan adı verilen çayın sunulduğu kase, chakin isminde peçeteler çay seremonisinin malzemeleridir.
11. Çayın yanında kaiseki adı verilen bir mutfak formu oluşturulur.
Kaiseki, eskiden çay seremonilerinde yenen ufak tefek yiyeceklerle başlamış, daha sonra başlı başına bir mutfak kültürü olarak gelişmiş.
12. Çayın yanında hikashi adındaki şekerlemeler ikram edilir.
Sunulan çay ise ‘matcha (powder tea)‘ adı verilen çaydır.
13. Günümüzde de çay seremonisi geleneğini kuşaktan kuşağa miras alan aileler varlıklarını sürdürmektedir.
Bu seremoniler, kişinin kendisi için değil başkaları için özel yöntemlerle çay hazırlanması, konukseverliğin bir simgesi olarak nitelendirilir.
Yorum Yazın
"Çay çek, demli olsun" demedikten sonra, seromoni falan hikaye..
Japonların kültürüne aşığım, mit denilen efsaneleri, gelenek ve görenekleri.. Sanki dünyadan farklı bir gezegenden geliyormuş gibi. Özellikle eski zamanlarda... Devamını Gör
çok güzel. ben de gidicem o okula😻