Bunca Mesafe ve Kültür Farkına Rağmen Çin'de Paraların Üzerinde Neden Osmanlı Türkçesi Yazıyor?
Çin'de bir paranın arka yüzünü çevirdiğinizde karşınıza Osmanlı Türkçesi çıkıyor, sebebini öğrendikten sonra daha fazla şaşırabilirsiniz.
Çin kültürü bizden epey farklı, bunu kabul ediyoruz ve çoğu gelenekleri bizim için çok da anlamlı gelmiyor.
Kültür olarak benzer noktalarımız o kadar az ki bir Çin seyahati planlarken bazı kuralları önceden etüt etmek, ona göre hazırlıklı olmak gerekebiliyor. Pazarlık yapmak, ortak geleneklerimiz arasında akla ilk gelenler arasında ama mutfakları, tarihsel dansları... Hepsi sanki bizden çok uzak gibi.
Aslında bize çok yakınlar fakat bu gerçeği daha önce keşfetmemiş olmanız muhtemel.
Şöyle anlatalım. Uygurlar, vaktiyle İslam'a geçtikten sonra bir dil devrimi yaşayarak Arap alfabesine geçmişler, 1960 ve sonrasında gerçekleşen meşhur kültür devrimine dek de bu alfabeyi yoğun olarak kullanmışlar. Yıllarca Çin'de Uygur Türkçesi'nin Arap alfabesiyle yazılmış hali, yani Osmanlıca kullanılmış. Tıpkı bizde olduğu gibi söyleniş biçimi modern Türkçe'ye yakın fakat alfabesi bazı Türkçe harflerin eklemlendiği haliyle Arap alfabesiymiş.
Osmanlıca denildiğinde akıllara Arapça yahut Farsça gelir ama alfabe farkı olsa da okunan kelimeler, cümle yapıları Türkçe'dir.
'Ben pazara gittim' cümlesini Türkçe harf güncellemesi yaparak Arap alfabesiyle yazdığınızda ortaya Osmanlıca çıkıyor, bir düşünün bundan binlerce kilometre ötede bu alfabe ve bu dili konuşan bir topluluk var.
Şimdi, bu bilgi aslında çok da yeni değil. Çin'de müslüman halkın varlığı biliniyor fakat ilginç olan Çin'in bu durumu resmiyete dökmüş olması
Çin'de tedavülde olan 1 Yuan'ın bir yüzünde beş ayrı dilde 1 Yuan Çin Halk Bankası yazıyor.
Biri Uygur Türkçesi, diğerleri Han Çincesi, Moğolca ve Çuang Çincesi. Uygur Türkçesi için Osmanlıca kullanılmış ve öyle anlaşılmayacak bir yazım da yok, tam anlamıyla Türkçe yazıyor.
Gelin, biraz daha yakından bakalım.
Çin'de yaşayan 35 milyona yakın Uygur Türkü için paraya eklenen bu metni görmek hayli ilginç.
Çin parasında Eski Türkçe, Osmanlıca kullanılıyor olması farklı tartışmalar da yaratıyor tabii. Bir yandan tüm kültürlerin ortak alfabede buluşması gerekliliği vurgulanıyor, öte yandan azınlık da olsa bağımsız bir kültürün simgeleniyor olmasının öneminden bahsediliyor.
Yorum Yazın
Her Arap alfabesi ile yazılmış Türk lehçesini Osmanlıca saymak ve bunu böyle göstermek de ayrı bir cahillik. Uygurca ile Osmanlıca arasında dağlar değil kıta... Devamını Gör
vay be demek bir tek sarayda o da zorlanarak kuralsiz soyut ve anlamsız sekilde hemde 623 sene dünyaya hükmederek.... bir kere daha hayran oldum atalarima şi... Devamını Gör
Çin 'deki Müslüman uygur türklere nasıl işkenceler yapıldığını ve toplama kamplarının içinde binlerce uygur türkünün beyninin yıkandığını NEDEN göstermiyorsu... Devamını Gör
şaşırdım