Biraz Jeoloji Yapalım! Dünya'daki Kıtaların Sayıları ve Tanımları Üzerine...
Güncel jeoloji bilgimizi tartalım. Kıtaların Evrimi...
Güncel jeoloji bilgilerimizde bazı çelişkiler olabiliyor. Örneğin 'Kıta' tanımlamamızı yaparken; kara parçalarının birbirlerinden çeşitli jeolojik ve tektonik hareketlerle ayrılması ve aralarında denizlerin, okyanusların bulunduğunu söyleriz. Fakat gezegenimizde hali hazırda 7 (Asya, Avrupa, Afrika, G. Amerika, K. Amerika, Avustralya ve Antartika) kıtamız var ve bunlardan dördünün bu tanımın dışında kaldığını söyleyebiliriz.
Yukarıda bahsettiğimiz tanıma ters düşen kıtalara şöyle örnekler verebiliriz; Avrupa ve Asya kıtaları arasındaki sınırda herhangi bir su kütlesi bulunmaz. Yine Kuzey ve Güney Amerika kıtaları 15 Ağustos 1914'te açılan Panama Kanalı ile birbirlerinden ayrılmışlardır.
Karaların yüz ölçümleri de kıta sınırlarını belirlemede bir ölçü değildir. Örneğin Grönland Avustralya'nın 3'te 1'i kadardır fakat 'ada' olarak kayıtlarda yer alırken Avustralya 'kıta'dır. Bunun sebebi; Grönland'da bulunduğu bölgede Kuzey Amerika'nın iklim koşulları ve jeolojik olaylarıyla çok fazla örtüşmesi ve Kuzey Amerika'nın doğal bir parçası olması...
Asya ile Avrupa'nın ayrıldığı noktalardan kuzey, güney, doğu ve batıya çok gidilmedikçe fazla bir iklim değişikliği ve jeolojik özelliklerin aşırı derecede değişkenlik gösterdiğini söyleyemeyiz. Fakat neden ikisi ayrı kıtalardır? Bunun sebebi olarak Avrupa kıtası sakinlerinin 'Avrupa-merkezli' düşüncelerinden dolayı kendilerini özel görüp tarih boyunca ayrı tutmak istediklerini söyleyebiliriz.
Bu kara oluşumu tek parça olarak düşünülüp son yıllarda çokça anılan 'Avrasya' adıyla tek bir kıta olarak düşünülebilir. Tabi bunun birçok sosyo politik etkileri olabilir bu ayrı bir konu...
Şu anda bulunan 7 kıtayı birbirlerinden fazla uzaklaşmayan ve hemen hemen aynı yapılara benzer olduğunu düşündüğümüz kıtaları gruplayabiliriz.
Bilim dünyasının bize söyledikleri ve demek istediğimiz şey şudur; Avrupa, Asya, Afrika, Avustralya, Antartika ve Kuzey ile Güney Amerika'nın da birbirlerinden koparak zaman içinde uzaklaştığı... Bütün karaların tek bir parça olduğu dönemdeki tek kıtaya ise 'Pangea' denir. Pangea'nın son süper kıta olması ve bu da binlerce ve milyonlarca yıl içinde çok farklı hallere dönüştüğünü biliyoruz. Bilim adamlarının jeolojik araştırmaları Dünya'nın jeolojik hareketlerinin derinlemesine inceleyip gelecekte kıtaların nasıl haller aldıklarını tahminler ve animasyonlarla inceleyebildiklerini de bildiğimiz için hiçbir şeyin aynı kalmadığı, kalmayacağını düşündüğümüz Evren'de ve şu anda bildiğimiz tek yuvamız olan gezegenimizde de kıtalar dahil hiçbir şeyin aynı kalmayacağını söylememiz gerekir.
Yorum Yazın