Bir Yükseltiliyor, Bir İndiriliyor, Bazen Sabit Kalıyor: Bu Faiz Oranları Neden Sürekli Değişiyor?
Faiz oranları adeta bir lunapark hız treni gibi! Bazen yükseliyor, bazen düşüyor, bazen de bir süre sabit kalıyor. Peki ama neden? Ne zaman hangi yöne gideceğini nasıl tahmin edebiliriz? Eğer kredi çekmeyi düşünüyorsanız, yatırım yapıyorsanız ya da sadece ekonomiyi merak ediyorsanız, faiz oranlarının neden sürekli değiştiğini anlamak önemli.
İşte faiz oranlarının dalgalanmasının arkasındaki 10 sebep!
1. Merkez Bankası ekonomiyi yönlendirmek için faizleri artırıp azaltıyor.
Faiz oranlarını belirleyen en önemli kurum kim? Tabii ki Merkez Bankası! Ekonominin fren ve gaz pedalı gibi düşünebilirsiniz. Enflasyon çok yükseldiğinde 'biraz yavaşlayalım' diyerek faizleri artırıyor. Ama ekonomi çok durgunlaşırsa da 'haydi canlanalım' diyerek faizleri düşürüyor. Yani bu oranlar tamamen ekonomiyi dengelemek için bir araç.
2. Enflasyon yükselince faizleri artırarak piyasayı sakinleştirmeye çalışıyorlar.
Herkesin en büyük derdi: Enflasyon! Eğer fiyatlar hızla artıyorsa, Merkez Bankası hemen devreye girip faizleri artırıyor. Çünkü faizler yükseldiğinde, kredi çekmek zorlaşıyor, harcamalar azalıyor ve piyasada dolaşan para miktarı düşüyor. Sonuç? Talep azalınca fiyat artışları da yavaşlıyor. Yani enflasyon yükseldiğinde faizlerin de artmasını bekleyebilirsiniz.
3. Faiz oranları düştüğünde kredi çekmek daha cazip hale geliyor.
Faizler düştüğünde ne oluyor? İnsanlar 'bu fırsat kaçmaz' diyerek hemen kredi çekmeye yöneliyor. Ev almak isteyenler konut kredisine koşuyor, iş kurmak isteyenler girişim yapıyor, şirketler yatırım planları yapmaya başlıyor. Ama işin bir de diğer yüzü var: Çok fazla kredi kullanımı olursa, ekonomi fazla ısınıyor ve bir süre sonra enflasyon tekrar yükseliyor. Yani faizleri düşürmek bazen çözüm olurken bazen de yeni bir sorun yaratabiliyor!
4. Faizler yükselirse insanlar risk almak yerine parasını bankaya koyuyor.
Yüksek faiz, yatırımcılar için 'gel bize gel' anlamına geliyor! Eğer bankalar yüksek faiz veriyorsa, insanlar borsa ya da döviz gibi daha riskli yatırım araçları yerine mevduat hesaplarına para yatırmayı tercih ediyor. Ama faizler düşükse, 'burada kazanç yok' diyerek alternatif yatırım araçlarına yöneliyorlar. İşte bu yüzden faiz oranları yatırım kararlarını doğrudan etkiliyor.
5. Faizler düşünce döviz kuru yükselme eğiliminde oluyor.
Bir gün doların neden yükseldiğini merak ederseniz, hemen faiz oranlarına bakın! Faizler düştüğünde, yatırımcılar TL yerine daha fazla kazandıran döviz ve altına yöneliyor. Bu da döviz kurlarını yukarı çekiyor. Tam tersi durumda, faizler yükselirse TL daha değerli hale geliyor ve dolar, euro gibi yabancı para birimleri düşme eğilimine giriyor. Yani faiz sadece kredi çekmek isteyenleri değil, döviz alıp satmayı düşünenleri de ilgilendiriyor!
6. Ekonomi durgunlaşınca faizleri düşürüp piyasayı hareketlendirmek istiyorlar.
Bazen ekonomide yaprak kıpırdamaz, harcamalar azalır, şirketler yatırım yapmaz. İşte tam da böyle zamanlarda faizler düşürülerek 'haydi herkes biraz para harcasın' denir. Kredi çekmek kolaylaşır, şirketler daha düşük maliyetle borçlanır, insanlar daha fazla alışveriş yapar. Bu taktik ekonomiyi canlandırabilir ama yanlış uygulanırsa enflasyonu tekrar yükseltebilir.
7. Faizler yükseldiğinde kredi borcu olanlar zorlanıyor.
Eğer kredi çektiyseniz ya da kredi kartı borcunuz varsa, faizlerin artması sizin için kötü haber olabilir. Çünkü faizler yükseldiğinde borçların geri ödemesi daha maliyetli hale gelir. Özellikle değişken faizli kredisi olanlar, faiz artışıyla birlikte aylık ödemelerinin aniden yükseldiğini görebilir. Bu yüzden kredi çekerken faiz oranlarının ilerleyen dönemde nasıl değişebileceğini hesaba katmak çok önemli!
8. Bazen faiz oranları uzun süre değişmeden sabit kalıyor.
Bazı zamanlar vardır ki ne enflasyon uçuyor ne de ekonomi durgunlaşıyor. İşte böyle durumlarda faiz oranları olduğu gibi bırakılır. Bu hem yatırımcılar hem de piyasalar için stabil bir ortam yaratır. Faizlerin değişmemesi de aslında bir ekonomi yönetimi stratejisidir. Yani her zaman bir şeylerin yükselip düşmesi gerekmez!
9. Siyasi ve küresel gelişmeler faiz oranlarını doğrudan etkileyebilir.
Faiz oranları sadece ülke içindeki ekonomik duruma bağlı değil. Dünya genelindeki ekonomik krizler, savaşlar, petrol fiyatları ve büyük merkez bankalarının kararları da bizim faiz oranlarımızı etkileyebilir. Örneğin, ABD Merkez Bankası (FED) faiz artırırsa, bizim gibi gelişmekte olan ülkeler de faizlerini yükseltmek zorunda kalabilir. Yani faiz kararları sadece iç dinamiklerle değil, dünya ekonomisiyle de yakından bağlantılı!
10. Faiz oranları hayatımızın her alanına dokunduğu için herkes için önemli!
Sanma ki faiz oranları sadece ekonomi haberlerini takip edenler için önemli! Kredi çekeceksen, döviz alacaksan, yatırım yapacaksan ya da sadece market fiyatlarının neden değiştiğini merak ediyorsan faiz oranlarını takip etmek şart! Çünkü faiz oranları sadece finans dünyasını değil, hepimizin günlük hayatını etkiliyor.
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Video
Test
Gündem
Magazin
Video
Test
Yorum Yazın