Bilimin Yeni Devrimi: Güneşin 6.5 Milyar Katı Kütlesindeki 'Canavar' Kara Deliğin İlk Fotoğrafı Yayınlandı!
Bilim dünyası devrimsel bir güne şahitlik etti ve büyük çabaların ürünü olarak Dünya'dan tam 500 bin katrilyon kilometre uzaklıktaki bir kara deliğin görüntüsüne ulaşıldı, şimdilik ismi 'canavar'.
Haber böyle duyurulmuştu.
Önce kara deliğin bilim dünyası ve hatta dünyamız için ne anlama geldiğine bakalım.
Kara delikler en basit biçimde, çok büyük kütleli ve çok güçlü çekim kuvvetleri nedeniyle yeteri kadar yakın mesafede bulunan her şeyi yutan kozmik yapılara deniyor.
Böylesine büyük bir kuvvetten bahsediyoruz ama neden oluşuyor bu kara delikler?
Cevabı kütle çekim kuvveti ve yıldız iç basıncının çatışmasında. Ömrünün sonuna yaklaşan yıldızlarda bir süre sonra merkezlerindeki nükleer tepkimeler kütle çekim kuvvetini dengeleyemez hale gelir.
Bir süre sonra tüm kütle bir noktaya toplanmış olur ve yoğunluk inanılmaz arttığından bu kütlenin çevresinde olan her şey, ışık bile, bu yeni oluşan yapının içerisine doğru çekilir.
Bu etkinlik öncesinde kara delikler hakkında bilgimiz yok muydu? Tabii ki vardı. Hatta keşfettiklerimiz bile var.
Cygnus X-1 adını verdiğimiz gök cismi keşfedilen ilk kara delik. 1964 yılında ilk defa varlığından haberdar olduğumuz bu yapının kara delik olduğunun anlaşılması öyle kolay olmadı. 7 yıl sonra 1971 sonrasında yapılan araştırmalar sonucunda 6 milyon yıl önce oluştuğu düşünülen ve bizlerden 6000 ışık yılı uzaklıkta olan CYG X-1, hala bilinen en hızlı dönen kara delikler arasındaki yerini koruyor. Saniyede 800 dönüş gerçekleştiriyor.
Gelelim bu etkinliğin önemine. Teorik fizikçiler kara deliklerin varlıklarını ortaya koymuş olsalar da bugüne dek herhangi bir teleskopla hiçbirini gözlemleyemedik.
Event Horizon Teleskopu yukarıda gördüğünüz gibi bir sistemle, Samanyolu'nun merkezinde yer alan ilk kara delik görüntüsünü almayı hedefleyerek kuruldu. Kara deliğin yerinin tespiti öyle kolay olmasa da etrafında yer alan 'dev' gaz tabakası sayesinde mümkündü fakat bunun için Dünya boyutuna eşdeğer bir teleskoba ihtiyaç olabilirdi.
Dünya'nın dört bir yanına yerleştirilen teleskopların sebebi bu. Tüm bu teleskoplar gelen ışınları toparladı ve ortaya da bu ilk görüntü çıkacaktı.
Görüntünün net olması için de 'Dünya boyutunda' bu teleskoplara ihtiyaç vardı.
Aksi halde net bir görüntü elde etmek mümkün olmayabilirdi, teleskopların yanında yer alan ve milyonlarca yılda bile 'şaşması' imkansız atom saatleri bu netliği amaçlıyordu.
Bu görüntü yakın zamanda elde edilmedi aslında.
İki yıl önce bu teleskoplar tarafından elde edilen veriler sonucunda dünyadan neredeyse 500 milyon trilyon kilometre uzakta olduğu hesaplanan ve Güneş Sistemi'nin tamamından bile daha büyük kara delik gözlemlendi.
Kara deliğe ait görüntüler ortaya çıkmadan önce öyle büyük boyutlara ulaşmıştı ki bu disklerde taşınabildi.
Tüm bu görüntüler sonucunda projede yer alan bilim insanları bu görüntünün bilim kurgu sinemasında karşılarına çıkan tasvirlere benzediğini söylüyor. Ayrıca bu bugüne dek yapılan teorik hesaplamalarda da tutarlı sonuçlar elde edildiğini, dolayısıyla Einstein'ın ortaya attığı teorinin de yeniden doğrulandığını gösteriyor.
Görüntüyü yeniden hatırlayalım. 55 milyon yıl öncesindeki halini gördüğümüz ilk kara deliğin görüntüsü böyleydi:
Fotoğrafa dikkatli bakacak olursak gazlardan oluşan parlak bir ateş çemberi dikkatinizi çekecektir. Tam ortasındaki yuvarlak alan kara delik. Ayrıca onu çevreleyen bu ateş çemberinin ışığı galaksideki milyarlarca yıldızın yaydığı tüm ışık kaynaklarından daha kuvvetli, yani Dünya'dan da görülebilecek seviyede.
Güneşin 6.5 milyar katı bir kütleye sahip bu kara deliğe mevcut en büyük kara delik olduğu düşünülerek 'canavar' adı verildi, yakında resmi bir kod adı olacaktır.
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
Yorum Yazın
55 milyon yıl öncesinin fotoğrafına bakmak.Sadece bana mı akılalmaz geliyor, neler yazacağımı bile bilemedim.Muhteşem, eşsiz..
Acaba 55 milyon yıl önce o fotoğrafı hangi teknolojiyle çektiler?Bana açıklayabilecek biri var mı?
BİZ DE SOYADINDAN HANGİ PARTİYE OY VERECEĞİNİZİ BULUYORUZ.
bunlar boş işler. soyad'tan anlaşılıp taşınan akp seçmenlerini araştıralım biz. böyle bilim milim şeylerle gündem değiştirme onedio :P