AİHM'nin Cemevleri Kararı Kesinleşti
Cemevlerine ayrımcılık yapılmadığını savunan Türkiye'ye Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nden (AİHM) itiraz geldi.
AİHM, Cem Evleri’ne ayrımcılık yapıldığına dair 2 Aralık 2014 tarihinde açıkladığı karara itiraz eden ve davanın esastan yeniden görülmesi için temyiz başvurusunda bulunan Türk hükümetine olumsuz yanıt verdi. Mahkeme ret kararına gerekçe göstermedi.
AİHM, Cem Vakfı tarafından, diğer ibadethanelerin aksine elektrik ve su parası ödetilen Cem Evleri'ne ayrımcılık yapıldığı iddiasıyla açılan davayla ilgili kararında, Cem Evleri'ni 'Alevilerin ibadethanesi' olarak tanımlamış; hükümetin, resmen tanınmış ibadethaneler ile Cem Evleri arasındaki ayrımcılığı meşru kılacak hiçbir kanıt sunamadığı sonucuna varmıştı. Karar 7 yargıçtan oluşan bir daire tarafından oy birliğiyle alınmıştı.
Türk hükümeti, Cem Evleri'ne din özgürlüğü bağlamında ayrımcılık yapıldığına ilişkin kararın, AİHM’nin temyiz organı olan 17 yargıçlı Büyük Daire tarafından esastan yeniden görüşülmesi talebinde bulunmuştu. AİHM’nin, Türk hükümetinin temyiz başvurusunu reddetmesiyle Cem Vakfı davasıyla ilgili karar kesinleşmiş oldu.
Türk hükümetinin, AİHM’nin din ve ahlak kültürü derslerinin zorunlu olmaktan çıkarılmasını isteyen kararının esastan yeniden görülmesi için yaptığı bir diğer temyiz başvurusu da şubat ayında reddedilmişti. Ankara, Strasbourg Mahkemesi'nin 'Mansur Yalçın ve diğerleri' olarak bilinen dava hakkında 16 Eylül 2014 tarihinde açıkladığı karara aralık ayında itiraz etmiş ve davanın mahkeme tarafından esastan yeniden görülmesini istemişti. Türk hükümeti, temyiz başvurusunda, Türkiye’de 'zorunlu din dersi olmadığı' ve 'istenirse Alevilere de Alevilik öğretilebileceği' tezlerini kullanmıştı.
‘Yapısal bir sorun '
AİHM'nin 16 Eylül 2014 tarihli kararında, Türkiye’de yürürlükteki eğitim sisteminin, anne ve babaların dini ve felsefi inançlarını güvence altına almadığı not edilmişti. Mahkeme, çocukların ve ailelerin, dini veya felsefi inançlarını açığa vurmaya mecbur bırakılmadan din ve ahlak kültürü derslerinden muaf tutulabilmelerine olanak yaratacak bir sisteme geçilmesini istemişti. AİHM kararında, bu konunun Türkiye’de 'yapısal bir sorun' haline geldiği de kaydedilmişti.
AİHM’nin kesinleşen bu iki kararının Türkiye tarafından uygulanışı önümüzdeki aylardan itibaren Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi gündemine taşınacak.
AİHM, Cem Evlerinin Türkiye'de resmen ibadethane olarak tanınması amacıyla Prof. Dr. İzzettin Doğan ve 202 diğer davacı tarafından Ankara’ya karşı ortaklaşa açılan davayla ilgili olarak 3 Haziran 2015 tarihinde Strasbourg'da duruşma düzenleme kararı da aldı.
