AB Komisyonu'ndan Vizesiz Avrupa İçin Yeşil Işık: Yeni Pasaportlar 1 Haziran'da

Günlerdir süren geri sayım sona erdi ve beklenen karar geldi. AB Komisyonu, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına vizelerin kaldırılması yönünde tavsiye kararı aldı. Ancak Türk vatandaşlarının Schengen ülkelerine vizesiz seyahat etmesi için Ankara'nın beş kriteri daha yerine getirmesi gerekiyor. 

Türkiye'ye, biyometrik pasaportlar için sene sonuna kadar süre verildi ve parmak izi bilgisinin yer almadığı pasaportlarla vizesiz seyahatin mümkün olmayacağı ifade edildi. Komisyon raporu tavsiye niteliğinde ve son dönemeç değil. 

Tavsiye kararının ardından Bakan Çavuşoğlu, 1 Haziran'dan itibaren yeni pasaportların verilmesine başlanacağını açıkladı. Buna göre pasaportlarının süresi devam eden vatandaşlar yenileme yaparken harç ücreti ödemeyecek.

İşte detaylar...

AB Komisyonu, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına vize muafiyeti uygulanması konusunda tavsiye kararı aldı.

Açıklanan rapor öncesinde Twitter hesabından açıklama yapan AB Komisyonu yetkilisi Vestager, vize muafiyeti konusunda tavsiye kararı aldıklarını açıkladı.

Raporun olumlu olması, Haziran ayı sonunda Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının İngiltere ve İrlanda hariç diğer AB ülkelerine vizesiz seyahatlerinin önünün açılması anlamına geliyor.

Vizesiz seyahat için yeni pasaportların dağıtılması gerekiyor. Açıklamada, Türk pasaportlarının değişmesi için yıl sonuna kadar Türkiye'nin süresi olduğu da belirtildi.

Açıklamada, 72 kriterden tamamlanmayan 5 kriter kaldığı belirtildi. Bunlar, yolsuzlukla mücadele, Europol ile işbirliği, verilerin korunması, terör tanımı ve adli yardımlaşma.

Buna göre, konu öncelikle Avrupa Parlamentosu Sivil Özgürlükler, Adalet ve İçişleri Komisyonu’nda ele alınacak. Sonra da Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu'nda görüşülecek. Parlamentodaki üyelerinin yarısının ‘Türkler vizesiz gelsin’ demesi yeterli.

Ancak Avrupa Parlamentosu'nda vize serbestisinin gerekli durumlarda askıya alınmasını öngören bir düzenleme önerisinin gündeme gelmesi de olasılıklar arasında.

Avrupa Parlamentosu, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için vizesiz Avrupa’yı onaylarsa, konu Avrupa Konseyi’nde ele alınacak. Burada da nitelikli çoğunluk gerekiyor. Nitelikli çoğunluk oylamaya katılan ülkelerin yüzde 55’nin 'evet' demesini gerektiriyor. Bu da AB’ye üye 28 ülkenin 16’sının 'evet' demesi anlamına geliyor. Ayrıca 'evet' diyecek ülkelerin nüfusunun AB toplam nüfusunun yüzde 65’ni temsil etmesi gerekiyor. Yani, ‘Vizesiz Avrupa’ sürecinde hiç bir ülkenin veto hakkı yok.

AB’nin en etkili ve en kalabalık ülkelerinden Almanya, süreci desteklediği için, Ankara, onay süreci aşamasına gelindiğinde sorun çıkmayacağını düşünüyor.

AB’ye vizesiz seyahat etme hakkı diğer aday ülkelere vatandaşlarına, adaylık statüsü kazandıklarında tanınan bir hak olarak uygulandı. Ancak Türkiye 1999 yılında AB’ye aday ülke kabul edilmesine rağmen, Türk vatandaşları için vize serbestisi 2013 yılında gündeme geldi.

16 Aralık 2013’te imzalanan anlaşmayla vize muafiyeti diyaloğu başlatıldı. Bu anlaşma, geri kabul süreciyle vize serbestliğinin paralel yürümesi üzerine kuruldu.

Geri kabul süreci, Avrupa’ya Türkiye üzerinden gittiği ispatlanan ancak iltica talebi kabul görmemiş üçüncü ülke vatandaşlarının kendi ülkelerine geri gönderilmek üzere Türkiye’ye iadesini öngörüyor.

Vizesiz Avrupa sürecinde sorun çıkması durumunda Türkiye’nin geri kabul anlaşmasını feshetme hakkı da bulunuyor.

Vizesiz seyahat için gerekli 72 kriterin kısa sürede tamamlanması için Ankara fazla mesai yaptı. Raporun açıklanmasına saatler kala bile bu çalışmalar devam etti. 

TBMM kriterlerden birini daha geçirmek için Salı gecesi yeni bir yasa kabul etti. Yasa, AB’de izinsiz ikamet eden kişilerin geri kabulünü düzenlemek üzere ortak komite kurulmasını öngörüyor.

Vizesiz Avrupa için gerekli olan 72 kriterden biri de kolluk görevlilerinin işledikleri iddia edilen suçlar ve disiplin cezası gerektiren eylem ve davranışlarıyla ilgili Kolluk Gözetim Komisyonu kurulmasıydı. AB, bu konuya özel önem veriyordu.

Konuyla ilgili yasa da AB raporunun açıklanmasına saatler kala TBMM’de kabul edildi.

Raporun açıklanmasına saatler kala yaşanan başka bir gelişmede AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker’in, Başbakan Ahmet Davutoğlu’nu aramasıydı.

Başbakanlık kaynaklarından edinilen bilgiye göre görüşmede, Ege Denizi’nde yasadışı göç rakamlarında kaydedilen ciddi düşüşün yanı sıra vize serbestisi süreçte gelinen aşama da ele aldı.

Eğer vizelere kalkarsa Türk vatandaşları, haziran ayı sonu gibi Almanya, Avusturya, Belçika, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda, Letonya, Liechtenstein, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Norveç, Polonya, Portekiz, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan'a giderken vize almaya ihtiyaç duymayacak.

Bunlara ek olarak, şehir devletleri olan Monako, San Marino ve Vatikan'a da gidilebilecek. Türk vatandaşları turistlik ve ziyaret amaçlı seyahatlerinde bu ülkelerde 180 güne kadar kalabilecek.

Schengen üyesi olmadıkları için İngiltere ve İrlanda için vize uygulaması sürecek.

Al Jazeera, Anadolu Ajansı