6 Maddede Dövizle Ödeme Yasağına Yıllar Sonra Esneklik: Liralaşma mı, Normalleşme mi?
Resmi Gazete'de yayımlanan kararla 'dövizle ödeme yasağı' esnetildi. Tüm ödemelerin Türk Lirası ile yapılmasının zorunluluğu kaldırıldı.
Son yıllarda TL'nin değer kaybıyla 500 ve 1000 TL'lik banknot çıkarılması konuşulurken, en büyük banknot olan 200 TL'nin ödemelerde yetmediği gündemdeydi. Kredi kartlarında da harcamalardaki artış yükselince döviz cinsi ödemelerin arttığı konuşuluyordu.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, "Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ"de "Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği" Resmi Gazete'de yayımladı.
Türkiye'de yaşayan kişilerin kendi aralarında yapacakları 'taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan' menkul satış sözleşmelerinde ödemelerin döviz cinsinden yapılabilmesi için gerekli şartlar belirlendi.
Düzenlemede 32 Sayılı kanunda geçmişe dönük döviz ödemelerin bir kısmında 'dövizle ödeme esnekliği' getirildi.
Önceden tüm ödemelerin TL üzerinden yapılma "zorunluluğu" varken, düzenlemeyle belirlenen durumlarda geçmişe dönük ödemeler, borçlar da "döviz ile yerine getirilebilecek."
Yapılan düzenlemede dövizle ödeme yasağının uygulanma esaslarında 6 madde özetle şu şekilde oldu:
Döviz cinsinden kıymetli evraklar
19.4.2022 tarihinden önce düzenlenmiş faturalar
Borsada döviz cinsinden gerçekleştirilen kıymetli maden alım-satım işlemleri
Dış Ticaret Sermaye Şirketleri üzerinden gerçekleştirilecek ihracatlar
Antrepolar ve geçici depolama alanlarının ödeme yükümlülükleri
Serbest ticaret bölgesinde faaliyet gösteren firmaların mal teslimi.
Tebliğ'deki resmi ifadeleri de burada özetledik. Sosyal medya yorumları için bu kısmı geçebilirsiniz.
Tebliğ'de 'Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri; taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan menkul satış sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırmaları mümkündür' şeklindeki son cümle, 'Ancak söz konusu sözleşmelere ilişkin aşağıda belirtilen haller dışında kalan ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi zorunludur' şeklinde değiştirildi.
Yukarıda özetlediğimiz kapsamlar şu şekilde belirtildi:
'a)19/4/2022tarihinden önce akdedilen menkul satış sözleşmelerinin ifası kapsamında 19/4/2022 tarihli ve 31814 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008-32/34)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2022-32/66)’in yürürlük tarihi öncesinde dolaşıma girmiş bulunan döviz cinsinden kıymetli evraklar kapsamındaki ödeme yükümlülükleri.
b)19/4/2022tarihinden önce düzenlenmiş faturalar kapsamındaki ödeme yükümlülükleri.
c) Borsa İstanbul A.Ş. Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasasında döviz cinsinden gerçekleştirilen kıymetli maden ve kıymetli taş alım satım işlemleri ile bu işlemlerin takası kapsamındaki ödeme yükümlülükleri.
ç)8/12/2004tarihli ve 25664 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Dış Ticaret Sermaye Şirketi Statüsüne İlişkin Tebliğ (İhracat: 2004/12) ve 2/7/2004 tarihli ve 25510 sayılı Resmî Gazete’de yayımlananSektörelDış Ticaret Şirketleri Statüsüne İlişkin Tebliğ (İhracat: 2004/4) kapsamında, aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak Dış Ticaret Sermaye Şirketleri (DTSŞ) veyaSektörelDış Ticaret Şirketleri (SDTŞ) üzerinden gerçekleştirilecek ihracatlar ile 17/8/2022 tarihli ve 5973 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan İhracat Destekleri Hakkında Karar kapsamındaki İhracat Konsorsiyumu ve 24/8/2022 tarihli ve 5986 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan E-İhracat Destekleri Hakkında Karar kapsamındaki E-İhracat Konsorsiyumu statüsüne sahip şirketler üzerinden aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak gerçekleştirilecek ihracatlara yönelik menkul satış sözleşmeleri kapsamındaki ödeme yükümlülükleri.
d) Gümrük beyannamesine tabi tutulanihrakiyesatış ve teslimidahil27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunundaki transit ve gümrük antrepo rejimleri ile geçici depolama ve serbest bölge hükümlerinin uygulandığı malların teslimine ilişkin akdedilen menkul satış sözleşmeleri kapsamındaki ödeme yükümlülükleri.
e) Serbest bölgede faaliyet gösteren firmalar ile dış ticaret işlemleri kapsamında yapılan menkul satış sözleşmesine konu malların teslimine ilişkin ödeme yükümlülükleri.'
"Tebliğ'in 1'inci maddesi ile değiştirilen 8'inci maddenin dokuzuncu fıkrasının son cümlesi ile aynı fıkraya eklenen (a), (b) ve (c) bentleri 21/4/2022 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde, diğer hükümleri yayımı tarihinde, yürürlüğe girecek."
Sosyal medyada da uzmanlar konuyu yorumladı.
👇
👇
Ekonomist İnanç Sözer'in değerlendirmesi durumun kısa özeti gibiydi.
Yakın dönem Türk iktisat tarihine unutulmayacak cinsten bir detayla yayımlanmış hem de!!! Türkiye’de dövizle alınıp satılan başta hammaddeler olmak üzere bazı ürünler vardır; bunların alım satımının dövizle ödenmesi 19/04/2022’de “liralaşalım” diye yasaklanmıştı şimdi (varsa 21/04/2022’den itibaren ödenmeyen faturalar da dahil olmak üzere) yeniden dövizle ödenebilmesi mümkün kılındı.
Çünkü bu önlem geldiğinden beri, bazı şirketler daha fazla ve erkenden döviz alıyor, yetmiyor fiyata marj koyup enflasyonu körüklüyor, yetmiyor biraz da deregülasyona söyleniyorDU.
'İyi de, neden 2 sene bunları yaşadık' diye sormuyoruz değil mi, zira dedik ya 'anda kalalım.'
Yorum Yazın
Dövize yatırım yapanı vatan haini ilan eden tiranlık yapıyor değil bunu?! :)