5 Soruda Kuzey Kore'nin Hidrojen Bombası Denemesi

Kuzey Kore, Çarşamba günü ilk kez hidrojen bombası testi gerçekleştirdiğini açıklamasıyla ABD'den Rusya'ya ve Çin'e kadar uluslararası alanda pek çok ülkenin tepkisini çekti. 

Fransız haber ajansı AFP, Kuzey Kore'nin nükleer programına dair merak edilen soruların yanıtlarını derledi.

Uzmanlar Pyongyang yönetiminin bir tür nükleer silah testi gerçekleştirdiği konusunda hemfikir. Ancak bu silahın hidrojen bombası olduğu iddialarına şüpheyle yaklaşılıyor.

Bomba testine dair ilk ipucu, açıklamadan bir saat önce tespit edilen 5.1 büyüklüğündeki sarsıntıyla anlaşıldı. Ardından da Kuzey Kore devlet televizyonu sarsıntı nedeninin hidrojen bombası olduğunu duyurdu.

Ancak Avustralyalı nükleer silah uzmanı Crispin Rovere,'Sismik veriler hidrojen bombasının yaratacağı etkinin oldukça altında gözüküyor. Testin ilk aşaması olan nükleer patlamayı başarıp, ikinci aşamada hidrojen patlamasında başarısız olmuş olabilirler' yorumunu yapıyor.

Her ne kadar hidrojen bombası konusunda tartışmalar sürse de Çarşamba günkü test, Kuzey Kore'nin nükleer programı konusunda kararlı olduğunu gösterdi.

Pyongyang, 2006 - 2013 yılları arasında toplam 4 nükleer bomba testi gerçekleştirmiş durumda.

Kuzey Kore uluslararası yaptırımlara karşın bomba denemelerine devam edeceğinin sinyalini veriyor.

Çin ve Kuzey Kore ilişkileri son testin ardından dibe vurmuş oldu. Çin yıllardır Kuzey Kore'nin en büyük destekçisi konumundaydı.

Pekin, bölgenin istikrarını tehdit ettiği gerekçesiyle Kuzey Kore'nin nükleer programına karşı çıkmaya devam ediyor.

Uluslararası Kriz Grubu Kıdemli Analisti Yanmei Şie, 'Pekin hem iç kamuoyu hem de uluslararası toplum tarafından baskı altına alınacak. Kuzey Kore lideri Kim Jong-un'u cezalandırması istenecek' diyor.

Ancak Yamnei, ortalığın durulmasının ardından tarafların müzakerelere yeniden başlama çağrıları yapacağını da düşünüyor.

2011 yılında iktidar koltuğunu babası Kim Jong-Il'den devralan Kim Jong-Un, yönetim kademesindeki pek çok ismi ya görevden aldı ya da 'vatana ihanet' suçlamasıyla idam cezasına çarptırdı.

Kim Jong-Un'un otoritesini sağlamlaştırmak için hem babasından hem de dedesinden daha büyük başarılara imza atmak istediği, bu nedenle de nükleer programı bir araç olarak kullandığı düşünülüyor.

Bomba denemesi iktidardaki İşçilerin Partisi'nin 35 yıldır düzenleyeceği ilk kongresinden de sadece günler önce gerçekleştirildi.

Tokyo'daki Waseda Üniversitesinden Profesör Toşimitsu Şigemura, Kim Jong-Un için 'Dünyaya yeni bir teknolojiye sahip olduğunu göstermek istiyor' diyor.

Şigemura, hidrojen bombası denemesiyle Kim Jong-Un'un ne babasının ne de dedesinin başaramadığı bir şeyi gerçekleştirdiğini de hatırlatıyor.

Kuzey Kore'nin bundan önceki nükleer silah testlerini Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nden çıkan kınama kararları ve ilave yaptırımlar takip etmişti.

Güvenlik Konseyi bugün acil toplanıyor.

Japonya Başbakanı Şinzo Abe diğer birçok ülke lideri gibi 'Kuzey Kore'nin eylemleri BM kararlarını açık biçimde ihlal ediyor' yorumunu yapmıştı.

Füzyon reaksiyonu esasına dayalı hidrojen bombasının patlama gücü, atom bombasından daha kuvvetli.

Kuzey Kore lideri Kim Jong-un, geçen ay Pyonyang'ın hidrojen bombası geliştirdiğini iddia etmişti, uzmanlar ise bu söyleme kuşkuyla yaklaşmıştı.

Hidrojen bombası, hidrojen iztopları (yerdeşleri) arasındaki nükleer füzyon tepkimesinin oluşturduğu enerjinin, denetimsiz biçimde patlayarak açığa çıkmasıyla oluşan bir silah.

Bu silah, 1958 yılında ABD tarafından geliştirildi.

'Termonükleer silah' olarak da bilinen hidrojen bombası, daha az radyoaktif serpinti yaydığı için 'temiz bomba' olarak da bilinir. Ancak atom bombalarına kıyasla çok daha güçlü.

Kuzey Kore'nin nükleer programının tarihçesi

2002 Ekim: Kuzey Kore gizli nükleer silah programı olduğunu ilk defa doğruladı

2006 Ekim: Üç yeraltı nükleer patlamalarından ilki açıklandı, deneme Punggye-ri nükleer merkezinde yapıldı

2009 Mayıs: Kuzey Kore, nükleer programıyla ilgili uluslararası görüşmelerden çekildikten bir ay sonra ikinci yeraltı nükleer denemesini yaptı

2013 Şubat: Üçüncü nükleer deneme yapıldı, resmi medya 'küçültülmüş ve daha hafif nükleer aygıt' olduğunu duyurdu

2015 Mayıs: Pyongyang, denizaltından atılan füzeleri denediğini iddia etti, bu füzelerin tespiti geleneksel aygıtlara kıyasla daha zor

2016 Ocak: Kuzey Kore hidrojen bombasını başarıyla test ettiğini duyuru

BBC Türkçe