Yunan Mitolojisinde Adı Geçen 9 İlham Perisi
Grekoromen din ve mitolojilerinde kardeş tanrıçalar olan ilham perileri (muse) geleneksel olarak dokuz tanedirler. Başlangıçta yalnızca şiir tanrıçaları iken, zamanla bilim ve diğer sanatlarla da ilişkilendirilmişlerdir. Zeus ve Mnemosyne'nin çocukları olan bu dokuz ilham perisi şu şekilde sıralanır:
1. Kalliope
Romalı şair Ovidius tarafından bilgeliğine istinaden ilham perilerinin en önemlisi olarak nitelendirilen Kalliope, epik şiir ve destanlara ilham veren peridir. Mitolojide, Homeros'un İlyada ve Odesa'yı yazmasına ilham kaynağı olduğuna inanılan Kalliope'nin ismi 'güzel sesli' anlamına gelir. Kalliope, genellikle elinde balmumu bir tablet, parşömen veya kitapla tasvir edilir. 'İlahi Komedya' adlı eserinde Dante de Kalliope'ye atıfta bulunur.
2. Kleio
Fenike alfabesini Yunanistan'a getirdiğine inanılan Kleio'nun ismi 'ünlü etmek' anlamına gelir. Tarihi olayları konu alan şiirlere ilham verdiği düşünülen Kleio, parşömen veya tabletlerle tasvir edilir. Batman: The Animated Series'de 'Kleio', Tanrı Kompleksi'nden muzdarip olan suçlu Maxies Zeus'un bir ilham perisi olduğuna inandığı kız arkadaşının da ismidir.
3. Euterpe
İsmi 'hoşnut etmek' anlamına gelen Euterpe müziğin ilham perisidir. Geç Klasik Dönem'de ise lirik şiirin ilham perisi olarak anılmaya başlamıştır. Bir tür flüt olan aulos'u da icat ettiğine inanılan Euterpe, genellikle elinde bu flütle resmedilir.
4. Erato
Lirik şiirlerin ilham perisi. İsmi 'Eros' kelimesiyle aynı kökten gelir ve 'arzulanan' demektir. Romantik ve erotik şiirle özdeşleştirilen Erato, genellikle bir lir veya kendisinin icat ettiğine inanılan kithara (telli bir antik çalgı) ile resmedilir. Erato, John Fowles'un 'Mantissa' isimli romanında da bir karakter olarak karşımıza çıkar.
5. Melpomene
İsmi 'şarkı söylemek' anlamına gelen Melpomene, başlangıçta şarkı söylemenin ilham perisiyken, sonradan tragedyanın ilham perisi olarak anılmaya başlamıştır. Genellikle, bir elinde trajik maske, diğerinde bıçak tutarken ve dönemin tragedya oyuncunları tarafından giyilen bir tür bot olan cothurnus giyerken tasvir edilir. İngiliz şair John Keats 'Isabella; or the Pot of Basil' şiirinde bu ilham perisine atıfta bulunur.
6. Polymnia
Dini şiir, ilahiler, dans ve hitabetin ilham perisi olan Polymnia'nın ismi 'birçok şarkı' anlamına gelir. Farklı kaynaklarda tarım ve geometrinin ilham perisi olarak da anılır. Genellikle ciddi bir yüz ifadesi ve uzun giysiler içinde ve bir duvakla resmedilir. 1951 yapımı 'Meet Me on Cassiopeia' filminde Polymnia bir karakter olarak karşımıza çıkar.
7. Terpsikhore
Dansın ve koronun ilham perisi olan Terpsikhore'nin ismi 'dans etmenin zevki' anlamına gelir. Çoğunlukla otururken ve elinde bir lir ile tasvir edilen Terpsikhore'nin aynı zamanda denizcileri söyledikleri şarkılarla büyüleyerek kendilerine çeken Sirenler'in annesi olduğuna inanılır. Kurt Vonnegut'ın 'Mavi Sakal' isimli romanında Rabo Karabekian isimli karakter bu ilham perisine kısaca atıfta bulunur.
8. Thalia
Komedi ve pastoral şiirin ilham perisi olan Thalia'nın adı 'neşeli' anlamına gelir. Şen bir genç kadın olarak ve elinde komik maskeyle tasvir edilir.
9. Urania
İsmi 'cennet gibi' anlamına gelen Urania, astrolojinin ilham perisidir. Evrensel aşk ile özdeşleştirilen Urania ilham perilerinin yaşça en büyüğüdür ve bu sebeple babası Zeus'un güç ve ihtişamı ile annesi Mnemosyne'nin güzellik ve zarafetini en çok onun taşıdığına inanılır. Çoğunlukla elinde bir yerküre figürü ve üzerinde yıldız şeklinde işlemeler olan bir pelerin ile, gözlerini gökyüzüne dikmiş şekilde resmedilir.
BONUS: Onuncu İlham Perisi
Mitolojik kaynaklarda yalnızca dokuz ilham perisinden bahsedilse de, Antik Yunan lirik şairi Sappho, Platon tarafından 10. ilham perisi olarak nitelendirilmiş ve bu tarihten sonra 'Onuncu İlham Perisi' tabiri, önemli kadın şairler için kullanılan geleneksel bir iltifat haline gelmiştir.
