Plasebo'nun Tam Tersi! Sürekli Kötü Düşünme Durumu Olarak da Bilinen Nosebo Etkisini İnceliyoruz
Bazı insanlar konu her ne olursa olsun olayları sürekli olarak kötü yorumlar. Plasebo etkisinin aynısının kötü versiyonu olan Nosebo etkisi, genellikle hastalık hastası kişilerde görülürken, her şeyin kötüye yorulması durumu olarak açıklanabilir.
Plasebo etkisi ile çok benzer olan fakat onun tam zıttı yani kötü şeyleri benimseme durumu olarak ortaya çıkan Nosebo etkisi, genellikle hastalık hastası olarak tanımladığımız kişilerde ortaya çıkar.
Bu kişiler daima kendilerini en kötüsüne hazırlar ve sorunlarının düzelmesi için yanlış beklentilere girerler.
Nosebo etkisi olan bir kişiye şeker verildiğinde fakat bu şekerin ölümcül bir yanı olduğu söylendiğinde kişi hasta olduğuna inanarak gerçekten halsiz düşebilir.
Bunun tam tersi olarak kendini hasta zanneden bir kişiye ilaç yerine sıradan bir şeker verip bunun onu iyileştireceği söylendiğinde kişi garip bir şekilde iyileşme belirtileri gösterebilir.
Fakat nosebo etkisinde bu durum çoğunlukla en kötünün düşünülmesi üzerinedir ve bu noktada plasebodan ayrılır.
Örneğin ameliyata giren bir hasta doktorundan bu ameliyatın riskli geçeceğini öğrendiği an onun için artık tek gerçek ameliyatının başarısız olacağıdır.
Araştırmalara göre hem plasebo hem de nosebo etkileri psikojeniktir, ancak vücutta ölçülebilir değişikliklere neden olabilirler.
Bu konu üzerine yapılan 31 araştırma sonucunda bulantı, mide ağrıları, kaşıntı, şişkinlik, depresyon, uyku sorunları, iştahsızlık, cinsel işlev bozukluğu ve şiddetli hipotansiyonun nosebo etkisi olarak ortaya çıkabileceği tespit edildi.
Bazı uzmanlar, olumsuz algıların olumlu algılardan çok daha hızlı oluşması nedeniyle, nosebo etkisinin klinik sonuçlar üzerinde plasebo etkisinden daha büyük bir etkiye sahip olabileceğini belirtiyor.
Zaten 'nocebo' terimi Latince zarar vermek anlamına geldiği için bu etkinin kişiye büyük oranda zarar verdiği net bir şekilde görülebiliyor.
Nosebo riski, tedavinin hem olumlu hem de olumsuz etkilerinin açıklanması ile hastanın tedavinin mantığını anlaması arasında iyi bir denge sağlanmasıyla azaltılabilir.
Nosebo etkisi, hastalara bir ilacın yan etkileri hakkında bilgi verilerek ve anlayışları kontrol edilerek de azaltılabilir. Yani hastanın duyduklarına göre tepkisi ölçülerek çok dikkatli davranılmalıdır.
Tabii bu nosebo etkisinden muzdarip kişilerin ilk olarak psikolojik bir destek almaları en iyi seçenek olacaktır.
Yorum Yazın