İbadete Açılan Kariye Camii Hakkında Daha Önce Okumadığınız Tarihi Bilgiler ve Önemi
İstanbul, Fatih'de yer alan Kariye Müzesi Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın imzasıyla yayınlanan kararname ile Diyanet İşleri Başkanlığı'na devredilerek yeniden ibadete açılacak. Peki Kariye Müzesi'nin önemi ne?
Kariye Müzesi, eski adıyla Azize Kurtarıcı Hora Kilisesi, İstanbul'da Karagümrük semtinde Edirnekapı bölümünde bulunmaktadır.
Burası da, Bizans döneminde kilise, fetihten sonra ise cami olarak kullanılmıştır. 1945'te Cumhuriyet Halk Partisi hükûmeti tarafından müze yapılmıştı.
Kariye (Chora) Kilisesi'nin tarihi 6. yüzyıla kadar dayanır.
Günümüzdeki görünümüne Osmanlı döneminde ve 20. yüzyılın ikinci yarısında yapılan onarım çalışmalarıyla gelmiştir. Öncesinde kilise çevresinde, manastır kompleksi de bulunurken bu yapılar ayakta kalamamıştır.
İlk önce manastır olarak 534 yılında I. Justinianus döneminde Aziz Teodius tarafından yapılmıştır.
11. yüzyılda I. Aleksios'un kayınvalidesi Maria Dukaina tarafından yeniden inşa ettirilmiştir. 1204-1261 yıllarındaki Latin istilasında harap olan manastır Teodor Metokhites tarafından 14. yüzyılda onarılmıştır. Dış narteks ve pareklezyon bu dönemde yapıya eklenmiştir. Metokhitesi pareklezyonu kendisi için inşa etmiştir ve mezarı da kilisenin girişinde mermer bir taşla belirlenmiş olan yerdedir.
Yapının önemi, Bizans İmparatorluğu'nun imparatorluk sarayı ve devlet idare merkezinin, Haliç kıyısında, surlara yakın bir yerde konumlanmış olan 'Blakhernai Sarayı'na taşınmasıyla artmıştır.
1296'daki büyük depremi az hasarla atlatmıştır. Bina Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethinden 58 yıl kadar sonra 1511 yılında Sultan II. Bayezid sadrazamlarından olan Atik Ali Paşa tarafından camiiye çevrilmiş ve 'Atik Ali Paşa Camii' veya 'Kariye Camii' olarak anılagelmiştir.
Bu dönüştürme sırasında bu eski kilisenin duvaraları üzerinde bulunan mozaik ve freskler sıva ile kaplanmıştır.
Yapıya sadece köşesindeki minare ve içeri güneydoğu köşesine mihrap eklenmiş, yapının orijinalliği korunmaya çalışılmıştır.
Kariye Camii Bakanlar Kurulu'nun 29 Ağustos 1945 tarihinde aldığı karar ile müzeye çevrilmiştir.
Amerika Birleşik Devletleri'ndeki 'Amerika Bizans Enstitüsü (Byzantine Institute of America)' ve 'Bizans İncelemeleri İçin Dumbarton Oaks Merkezi (Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies)', hem bu camideki sıvalar altında kalmış mozaik ve freskler için hem de depremlerden zarar görüp onarılmış yapının restorasyonu için yapılan çalışmalara sponsorluk vermiştir. Bu Amerikan akademik kurumlarda yer alan Thomas Whittemore ve Paul A. Underwood idaresi altında, 1948'den 1958'e kadar yapılan çalışmalar sonucunda tüm mozaik ve freskler ortaya çıkarılmıştır.
Yorum Yazın
Din tüccarları