Deneyim Tam Olarak Ne Demektir?

Zamanla kazanılan şey midir acaba “deneyim” ? Sonuç alınmamış, belli bir çıkarım sağlanmamış bir deneyime tecrübe diyebilir miyiz? İşte deneyim ya da diğer bir deyişle tecrübe üzerine önemli bir yazı…

Türk Dil Kurumu’nun tanımıyla “ Bir kimsenin belli bir sürede veya hayat boyu edindiği bilgilerin tamamı tecrübe ” yani deneyim olarak adlandırılıyor. Belki de deneyim , yoğurdu üfleyerek yemek değil, hangi süte üflemek gerektiğini bilebilmektir . Yaşadığımız yüzyılda bilginin en büyük rakibi veya daha doğru bir deyişle tamamlayıcısı, “deneyim” haline gelmiş gibi görünüyor. Dolayısıyla başarıya ulaşmak adına, çizilmiş bir yoldan gitmektense, kendi yolunu çizmeyi hedefleyenler için deneyimin önemi katbekat artıyor. Zaten günümüzde gerçek başarının yalnızca yapılmamış olanı yapmakla mümkün olduğu da düşünüldüğünde, sadece bilgi ve eğitime dayandırılan birikimler kilitli kapıları açmak için yeterli olmayacaktır. Öncü olmak için çok kez yere düşmek ve her düşüşten ders çıkarmak gerekiyor.

Onca eğitime rağmen bir hekime ehliyet kazandıran niteliği, uygulamadaki kabiliyetleridir. Yalnızca teorik bilgiyle donatılmış bir hekimin, iyi bir müdahale pratiği ve cesareti olmasını beklemek son derece naif bir yaklaşım olur. Bir doktoru doktor yapan şey, kazandığı deneyimle doğru orantılıdır. Deneyimli doktorların her zaman için daha gözde olmasının nedeni de budur.

Aslında deneyim hakkındaki en büyük yanılgı, zamanla kazanılabileceği fikridir. Deneyim kesinlikle zamanla değil, cesaretle kazanılabilecek bir birikimdir. İşte bu yüzden yıllarını bir tek alanda uzmanlaşmak için harcamasına rağmen, daima gidilmiş olan yoldan gittiği için sıradanlıktan sıyrılamayan yöneticiler görüyoruz. Sorumluluk alma ve hata yapma cesareti göstermeden kazanılan deneyim mutlaka yarım kalacaktır. Deneyim kazanma sürecinde yapılan hataların belki de en büyük özelliği, yanlış yolun gittiği noktayı tecrübe edebilmektir. Bir girişimci için, belki de her gün alması gerekecek kararlardan hangisinin doğru olduğunu keşfetmenin en kesin yolu, yanlış yolları bilebilmesinden geçer. Bu yüzden deneyim kazanmak için zamana güvenmek değil, yola çıkabilme cesaretini göstermek gerekir.

Bugün dünyaca tanınmış başarılı şirketlerin çalışanlarından beklediği öncelikli özellik, yetenekli olmanın yanında, inisiyatif kullanabilme cesaretini gösterebilmeleridir. Deneyimle olgunlaştırılmamış yetenek, çekiç haline getirilmemiş salt demire benzer. Şekil almamış demir, bir şeyler üretebilir fakat hiçbir zaman doğru araç değildir.

Belki de başarısını deneyimin önemini kavramış olmaya borçlu olan Apple, bu anlamda çok büyük dersler verebilecek çalışmalar ortaya koyuyor. Apple’ın kalite anlayışı, en hızlı veya en güçlü ürünü ortaya koymaktan öte, kullanıcı deneyimleri açısından en verimli olanı pazara sunmak üzerine. Apple ürettiği her cihazda son kullanıcının deneyimlerinden faydalanarak kendisine bir yol haritası çıkartmayı doğru strateji olarak kabul etmiş bir şirket. Ve görünen o ki bu strateji, son kullanıcı tarafından da olumlu dönüşler aldığından her geçen gün daha iyi sonuçlar ortaya koyuyor.

Birçok pazarcı yıllardır üzerine kitaplar yazılan arz-talep ilişkisini ekonomistlerden daha iyi kavramış durumda. Bunu kendi deneyimlerimden yola çıkarak rahatça söyleyebilirim. Hatta bir adım daha ileriye giderek, ekonomiyi mikro ölçekte pazarcılık ekosisteminde tecrübe ettiğimi söylemem yanlış olmaz. Pazarcıların arz-talep ilişkisi üzerine kurdukları ticaret anlayışı, eğitimin değil deneyimlerin neticesinde elde ettikleri bir kazanım.

Aslında Peyami Safa’nın deneyim ve yola çıkma cesaretiyle ilgili satırları, bir bütün olarak incelendiğinde daha da anlam kazanıyor; “Yaşlanarak değil, yaşayarak kemale erilir; zaman insanları değil, armutları olgunlaştırır. Yapmadıklarımdan ya da yapamadıklarımdan değil, yaptıklarımdan pişman olmayı tercih ediyorum. ”

Yazar: Özgür Bayraktar / HbrTurkiye

deneyim deneyim nedir deneyim ve tecrübe farkı deneyimli eleman tecrübe tecrübe nedir